Jednym z podstawowych założeń „Polskiego Ładu” jest reforma składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zmiany te w największym stopniu dotkną przedsiębiorców, w tym tych, którzy zdecydują się wybór opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Aktualizacja: 26 stycznia 2024 r.
Składka zdrowotna na ryczałcie obecnie
Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne to zasadniczo 9% podstawy jej wymiaru. Dla osób prowadzących działalność gospodarczą obecne brzmienie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określa ryczałtową wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Stanowi ją zadeklarowana kwota, nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, którego wysokość corocznie ogłaszana jest przez Prezesa GUS.
Efektem takiej redakcji przepisów jest stała wysokość miesięcznej składki zdrowotnej, której wysokość ustalana jest na każdy kolejny rok. W 2021 r. wynosi ona 381,81 zł. Zasady ustalania wysokości składki są jednakowe dla przedsiębiorców stosujących różne formy opodatkowania: skalę podatkową, podatek liniowy, ryczałt (niezależnie od stawki).
Obliczając podatek dochodowy do zapłaty podatnik-przedsiębiorca może obniżyć jego wysokość o 7,75% podstawy wymiaru składki, co w roku 2021 r. daje możliwość odliczenia od podatku kwoty 328,78 zł. A zatem obecny miesięczny ekonomiczny koszt składki zdrowotnej to tylko ok. 53 zł.
Sprawdź nasz kurs online "Spółka z o.o. – nowe możliwości i korzyści w obliczu zmian podatkowych"
|
Składka uzależniona od wysokości przychodów
Wejście w życie zmian uchwalonych w „Polskim Ładzie” spowoduje znaczącą zmianę sposobu obliczania składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą, w tym tych, którzy rozliczają się z fiskusem za pomocą ryczałtu.
Pierwotna wersja projektu „Polskiego Ładu” zakładała uzależnienie wysokości składki zdrowotnej u ryczałtowców od wysokości stosowanej stawki ryczałtu. Podstawę wymiaru składki miał stanowić przychód pomniejszony o zapłacone składki ZUS (o ile nie stanowią kosztów uzyskania przychodu), a od tak obliczonej podstawy składka zdrowotna miała wynosić 1/3 stawki ryczałtu zastosowanej do opodatkowania przychodu. Dla podatników opłacających 17% ryczałt, składka zdrowotna dodatkowo stanowiłaby 5,66% przychodu, natomiast dla osób korzystających z 3% ryczałtu - 1% przychodu.
W projekcie, który ostatecznie trafił do Sejmu w dniu 8 września zrezygnowano z tego rozwiązania na rzecz zryczałtowanej wysokości stawki, zależnej jednak od wysokości przychodów uzyskiwanych w roku podatkowym.
W projekcie, który ostatecznie został uchwalony przez Sejm zrezygnowano z tego rozwiązania na rzecz zryczałtowanej wysokości stawki, zależnej jednak od wysokości przychodów uzyskiwanych w roku podatkowym.
Zgodnie z zapisami ustawy wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem od 2022 r. stanowi 9% podstawy wymiaru tj.:
- 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa GUS, jeżeli jego roczne przychody nie przekroczą kwoty 60 000 zł – w 2023 r. jest to 376,16 zł miesięcznie, zaś 2024 r. 419,46 zł,
- 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli jego roczne przychody przekroczą 60 000 zł ale nie przekroczą 300 000 zł – w 2023 r. jest to 626,93 zł miesięcznie, zaś 2024 r. 699,11 zł,
- 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli jego roczne przychody przekroczą 300 000 zł – w 2023 r. jest to 1 128,48 zł miesięcznie, zaś 2024 r. 1 258,39 zł,.
Obliczając wysokość comiesięcznej składki zdrowotnej przedsiębiorca sumować będzie przychody osiągnięte od początku roku i do momentu przekroczenia 60 000 zł stosować będzie jako podstawę 60% przeciętnego wynagrodzenia, po przekroczeniu tej kwoty 100% miesięcznego wynagrodzenia, a po przekroczeniu 300 000 zł – 180% miesięcznego wynagrodzenia.
W rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej, które dokonywane będzie w terminie miesiąca od upływu terminu na złożenie PIT-28 (tj. do 20 maja następnego roku podatkowego) podatnik zobowiązany będzie do dopłaty, jeżeli w związku z przekroczeniem progu przychodów zmieniła się wysokości podstawy wymiaru składki. Przykładowo, jeżeli w związku ze wzrostem przychodów, przedsiębiorca którego roczny przychód przekroczył 300 000 zł w styczniu obliczał składkę od 60% przeciętnego wynagrodzenia, w lutym i marcu od 100%, a od kwietnia od 180%, zobowiązany będzie do dopłaty różnicy pomiędzy kwotą składki jaka byłaby należna, jeżeli od początku roku stosowałby 180% przeciętnego wynagrodzenia jako podstawa wymiaru, a roczną sumą faktycznie zapłaconych składek. Więcej na temat rozliczenia rocznego składki zdrowotnej przeczytasz w artykule Roczne rozliczenie składki zdrowotnej – jak go dokonać?
Od 1 lipca 2022 r. wprowadzane są zmiany dotyczące możliwości odliczenia składki zdrowotnej. Tę oraz inne nowości wchodzące w życie już od 1 lipca 2022 roku szczegółowo omówiliśmy w artykule Polski Ład – kolejne zmiany w PIT i składce zdrowotnej.
Mateusz Janus
