W artykule 10 najważniejszych zmian dla spółek i przedsiębiorców w 2020 roku informowaliśmy o pojawieniu się w podatkach dochodowych tzw. „ulgi na złe długi”. W związku z ogłoszonym w Polsce stanem epidemii spowodowanym pandemią koronawirusa, a co za tym idzie spowolnieniem niektórych sektorów gospodarki, warto wskazać rozwiązania mogące znacząco ułatwić funkcjonowanie przedsiębiorców w tym trudnym okresie.
„Ulga na złe długi” – co to takiego?
Obowiązek podatkowy w podatkach takich jak VAT, PIT, czy CIT, co do zasady, powstaje już z momentem sprzedaży towaru lub usługi, a nie z chwilą otrzymania przez przedsiębiorcę zapłaty. Co zatem w sytuacji, gdy podatek taki został już uiszczony, a kontrahent nie uregulował swojego zobowiązania?
Rozwiązaniem tego problemu może być wspomniana „ulga na złe długi”, która służy ustabilizowaniu płynności finansowej przedsiębiorcy, jak również ograniczeniu zatorów płatniczych spowodowanych brakiem terminowej zapłaty przez jego kontrahentów. Należy zaznaczyć, że skorzystanie z tej procedury odniesie skutki zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika – głównie poprzez nałożenie na niego dodatkowych obowiązków rozliczeniowych.
„Ulga na złe długi” – uprawnienia wierzyciela
Wierzyciel, który nie otrzymał należności lub jej części w okresie 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, ma prawo:
- w podatkach dochodowych - zmniejszyć podstawę obliczenia podatku o wartość tej należności lub jej części albo zwiększyć poniesioną stratę. Ulgę można stosować w rozliczeniach miesięcznych, zwiększając albo zmniejszając dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki. W przypadku, kiedy wierzyciel zobowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania lub zmniejszenia straty, korekty dokonuje już od miesiąca, w którym zobowiązanie zostało uregulowane (przy ustalaniu zaliczki na podatek). Jeżeli wartość zmniejszenia podstawy obliczenia podatku jest wyższa od tej podstawy, zmniejszenia o nieodliczoną wartość można dokonać w okresie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia;
- w podatku VAT - po uprawdopodobnieniu nieściągalności dokonać korekty podatku należnego (naliczonego w swojej fakturze), jeżeli kontrahentem w danej transakcji nie był przedsiębiorca niebędący czynnym podatnikiem VAT lub podmiotem zagranicznym, a od daty wystawienia faktury nie upłynęły 2 lata (licząc od końca roku, w którym ją wystawiono).
Niemniej należy pamiętać, że bezwzględnym warunkiem skorzystania z omawianej ulgi przez wierzyciela jest brak prowadzonego wobec dłużnika postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub likwidacyjnego.
„Ulga na złe długi” – obowiązki dłużnika
Obowiązki dłużnika są skorelowane z uprawnieniami wierzyciela. Dlatego też w sytuacji niedokonania płatności za wykonaną przez kontrahenta usługę lub dostarczony towar, w ciągu wspomnianych 90 dni, dłużnik będzie zobowiązany:
- w podatkach dochodowych – do usunięcia z kosztów uzyskania przychodu wydatku poczynionego na transakcję, za którą nie dokonał płatności lub do powiększenia swoich przychodów w tym zakresie;
- w podatku VAT – do dokonania korekty podatku naliczonego, odliczonego w ramach transakcji, za którą nie dokonał płatności.
Warto wspomnieć, że przedsiębiorca korzystający z ulgi na złe długi nie ma obowiązku informowania o tym fakcie dłużnika. Działanie to uznaje się za zbędne, ponieważ dłużnik ma obowiązek skorygowania podatku naliczonego od zaległości niezależnie od tego, czy jego kontrahent zdecydował się na korektę ze swojej strony.
Tarcza antykryzysowa a „ulga na złe długi”
W ramach walki z negatywnymi skutkami gospodarczymi pandemii koronawirusa Ministerstwo Finansów zaproponowało wprowadzenie kilku praktycznych rozwiązań w zakresie podatków. Jednym z nich jest wyłączenie stosowania regulacji w podatkach dochodowych dotyczących tzw. złych długów, w odniesieniu do dłużników, którzy powinni uwzględniać niezapłacone zobowiązania przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Według przedstawionych propozycji, ze wskazanego zwolnienia mogliby skorzystać podatnicy, których przychody osiągnięte w okresach rozliczeniowych (miesięcznych albo kwartalnych) w stosunku do analogicznych okresów w 2019 r. zmniejszą się o co najmniej 50%, a także osoby, które co prawda w roku 2019 nie osiągnęły przychodów, ale w roku 2020 poniosą negatywne konsekwencje ekonomiczne koronawirusa.
W dobie niesprzyjających warunków gospodarczych należy mieć na uwadze, że przedsiębiorca, który nie otrzyma zapłaty od swojego kontrahenta, może stać się dłużnikiem wobec innych podmiotów działających na rynku. W konsekwencji będzie występował równocześnie w roli wierzyciela i dłużnika. Szczególnie w tym czasie warto korzystać ze wsparcia prawników i doradców podatkowych - skontaktuj się z naszymi Specjalistami!
Paulina Sandomierz
