Rok 2020 przyniesie wiele istotnych zmian dla przedsiębiorców prowadzących własną działalność i dla spółek handlowych. Sprawdź, na które nowe rozwiązania w prawie i podatkach powinieneś szczególnie zwrócić uwagę w najbliższym czasie.
1. Obowiązek zgłoszenia w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych zaczął funkcjonować 13 października 2019 roku. Należy do niego zgłaszać informacje o osobach będących beneficjentami rzeczywistymi spółek.
Jeżeli chodzi o ustalenie kim jest rzeczony beneficjent rzeczywisty, to generalnie można powiedzieć, że jest to osoba (osoby), która sprawuje faktyczną kontrolę nad spółką poprzez wywieranie decydującego wpływu na jej działania.
Zgłoszenie do Rejestru jest obowiązkowe dla każdej spółki, nawet wówczas gdy informacje o beneficjentach rzeczywistych pokrywają się z informacjami ujawnionymi w KRS.
Co ważne, termin zgłoszenia do Rejestru mija 13 lipca 2020 roku (pierwotnie był to termin 13 kwietnia, ale został przesunięty w związku ze stanem epidemii). Jeżeli jednak spółka została zarejestrowana po 13 października 2019 roku (dotyczy to również spółek powstałych np. w wyniku przekształcenia), to powinna dokonać zgłoszenia w terminie 7 dni roboczych od jej zarejestrowania bądź zmian w rejestrze. W przeciwnym razie spółce grozi grzywna sięgająca nawet miliona złotych.
Więcej o Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych przeczytasz w artykule Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – nowy obowiązek dla spółek.
2. Przekształcenia bez biegłego rewidenta
Od 1 marca 2020 roku wejdą w życie duże zmiany w procedurze przekształceń spółek. Gdy spółką przekształconą będzie spółka inna niż spółka akcyjna, to plan przekształcenia nie będzie musiał być już badany przez biegłego rewidenta. Zniesiono także obowiązek załączania wyceny składników majątku spółki do planu przekształcenia.
Przestanie obowiązywać również domniemanie nieuczestniczenia wspólników w spółce przekształconej, stąd składanie stosownego oświadczenia o uczestnictwie w przekształceniu nie będzie już konieczne.
Nowe rozwiązania mają spowodować, że procedura przekształcania spółek będzie szybsza i prostsza.
Sprawdź jakie korzyści może dać Ci przekształcenie, o zaletach przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w komandytową pisaliśmy w artykule Przekształcenie w spółkę komandytową – dlaczego warto?
Dodatkowo, w przypadku przekształcania spółki kapitałowej w osobową wprowadzono tzw. korporacyjne prawo wyjścia. Wspólnik, który nie będzie chciał uczestniczyć w przekształceniu, po zagłosowaniu przeciw uchwale i zażądaniu zaprotokołowania sprzeciwu, będzie mógł żądać odkupu udziałów lub akcji po cenie, która odpowiada ich wartości godziwej. Wartość ta będzie musiała zostać wskazana już w planie przekształcenia. Żeby przekształcenie doszło do skutku, udziały lub akcje wspólnika żądającego ich odkupu, muszą zostać odkupione przez spółkę na rachunek własny bądź na rachunek wspólników uczestniczących w przekształceniu.
3. Dematerializacja akcji oraz rejestr akcjonariuszy
W chwili obecnej akcje spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek akcyjnych nienotowanych na giełdzie funkcjonują w obrocie gospodarczym w postaci papierowej. Od 1 marca 2021 roku (pierwotnie był to termin 1 stycznia, ale został przesunięty w związku ze stanem epidemii) w wyniku obowiązkowej dematerializacji akcje przybiorą formę zapisu w systemie teleinformatycznym i będą musiały być ujawnione w rejestrze akcjonariuszy bądź Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. Już do 30 września 2020 roku (pierwotnie był to termin 30 czerwca, ale został przesunięty w związku ze stanem epidemii) spółki będą musiały zawrzeć umowę z podmiotem (np. dom maklerski, bank), który będzie prowadził dla nich rejestr akcjonariuszy. Koszty prowadzenia rejestru akcjonariuszy będą zależne m. in. od liczby akcjonariuszy oraz wielkości kapitału zakładowego. Konieczne będzie także wezwanie akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji. Wprowadzane zmiany w praktyce doprowadzą do wyeliminowania z obrotu akcji na okaziciela. Nowelizacja przepisów motywowana jest zamiarem ograniczenia ryzyka nadużyć związanych z praniem brudnych pieniędzy.
Więcej na temat procedury dematerializacji akcji przeczytasz w artykule Dematerializacja akcji – jakie działania trzeba podjąć?
4. Odrębne mikrorachunki bankowe dla podatników i płatników
Od 1 stycznia 2020 roku PIT, CIT oraz VAT nie są już uiszczane na określone numery rachunków bankowych urzędów skarbowych. Każdy podmiot posiada swój indywidualny numer rachunku bankowego, stąd np. zmiana miejsca zamieszkania wspólnika spółki bądź zmiana siedziby nie powoduje zmiany numeru rachunku bankowego, na który należy przelewać podatek.
Numer indywidualnego mikrorachunku bankowego można poznać wpisując nr PESEL bądź NIP podmiotu w generatorze na stronie https://www.podatki.gov.pl/generator-mikrorachunku-podatkowego.
5. Biała lista podatników VAT
Biała lista podatników VAT wprowadzona została już 1 września 2019 r., o czym pisaliśmy szerzej w artykule Biała lista podatników VAT – sprawdź swojego kontrahenta!, jednak związane z nią sankcje obowiązują dopiero od 1 stycznia 2020 r.
Obecnie na dzień zlecenia przelewu na rzecz kontrahenta (czynnego podatnika VAT) podatnicy muszą weryfikować, czy rachunek bankowy, na który dokonywana jest zapłata, znajduje się na białej liście. W przypadku, gdy płatność zrealizowana została na rachunek spoza listy, wartość zapłaty nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Dotyczy to transakcji, których wartość przekracza 15 tys. zł brutto (lub równowartość tej kwoty).
Uniknięcie sankcji związanej z brakiem możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wartości przelewu zrealizowanego na rachunek spoza białej listy jest jednak możliwe – w tym celu podatnik powinien, w terminie 3 dni od dokonania płatności, złożyć odpowiednie zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury.
6. Sankcje za zapłatę z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności (split payment)
Od 1 stycznia 2020 r., jeśli podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, mimo ujęcia na fakturze informacji o mechanizmie podzielonej płatności, dokonają zapłaty za transakcję przekraczającą 15 tys. zł brutto (lub równowartość tej kwoty) z pominięciem split payment, zapłata nie może zostać zaliczona do kosztów podatkowych.
Zlecając wykonanie przelewu należy jednak każdorazowo weryfikować, czy rachunek bankowy kontrahenta znajduje się na białej liście – jeżeli bowiem zapłata, nawet z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, dokonana zostanie na rachunek spoza białej listy (o której pisaliśmy powyżej), podatnik nie będzie mógł zaliczyć jej do kosztów uzyskania przychodów.
7. Możliwość rozliczenia straty podatkowej w jednym roku
Od 2020 roku, straty podatkowe ponoszone od roku 2019 mogą być rozliczane w inny, korzystniejszy dla podatników sposób. Do tej pory podatnicy mieli możliwość obniżania dochodu o wartość straty z tego źródła w ciągu kolejnych pięciu lat podatkowych, jednak w żadnym roku z tego okresu wartość odliczanej straty nie mogła przekroczyć 50%. Oznacza to, że do tej pory strata mogła zostać rozliczona w okresie co najmniej dwóch lat podatkowych.
Od tego roku podatnicy zyskują dodatkową możliwość, ponieważ strata nieprzekraczająca 5 000 000 zł może zostać rozliczona, w okresie kolejnych pięciu lat podatkowych, już w jednym roku. Jeżeli poniesiona strata przekracza kwotę 5 000 000 zł, kwota do limitu może obniżać dochód jednorazowo, natomiast nadwyżka rozliczana będzie w kolejnych latach pięcioletniego okresu, z tym że w którymkolwiek roku wartość odliczanej straty ze źródła nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.
8. Deklaracje VAT-7 i VAT-7K składane w formie JPK_VAT
Obowiązkowo od 1 kwietnia 2020 r. dla podatników posiadających status dużego przedsiębiorcy (przedsiębiorca, który w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał powyżej 250 pracowników lub osiągał łącznie przychody przekraczające 50 mln EUR i jednocześnie jego aktywa na koniec roku obrotowego przekroczyły 43 mln EUR), a dla pozostałych podatników od 1 lipca 2020 r., zniesiony zostanie obowiązek składania odrębnie deklaracji VAT-7 i VAT-7K oraz JPK_VAT – wprowadzona zostanie bowiem zmieniona formuła pliku JPK_VAT, w której zawarte będą zarówno dane ewidencyjne, jak i elementy obecnych deklaracji VAT-7 i VAT-7K. Od 1 lipca 2020 r. deklaracje VAT będą składane tylko w formie JPK_VAT, nie będzie możliwości wysyłania deklaracji VAT w formule dotychczasowej, a wysyłka JPK_VAT (w części ewidencyjnej i deklaracyjnej) do urzędu skarbowego będzie realizowana wyłącznie za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
9. Ulga na złe długi w podatkach dochodowych i inne instrumenty ograniczania zatorów płatniczych
Z dniem 1 stycznia 2020 r., w podatkach dochodowych pojawiła się tzw. „ulga na złe długi”, której celem jest polepszenie płynności finansowej oraz ograniczenie zatorów płatniczych powstałych w wyniku braku terminowej zapłaty za sprzedane towary lub usługi. Podobne rozwiązanie funkcjonowało już dotychczas w VAT. Wierzyciele zyskali możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania (zwiększenia straty podatkowej) o zaliczoną do przychodów wartość wierzytelności, która powstała po 31 grudnia 2019 r., nie została uregulowana lub zbyta, a od dnia terminu zapłaty wskazanego na fakturze (rachunku) lub w umowie upłynęło co najmniej 90 dni.
Pozostałe instrumenty pozwalające na ograniczanie zatorów płatniczych obowiązujące od 2020 roku to m.in.: krótsze terminy na zapłatę w transakcjach handlowych (zasadniczo 30 dni); możliwość odstąpienia lub wypowiedzenia umowy, której termin zapłaty przekracza 120 dni; podniesienie do 11,5% wysokości odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych; łatwiejsze sądowe zabezpieczenie roszczeń pieniężnych; kary finansowe od UOKIK nakładane na przedsiębiorców, którzy tworzą zatory płatnicze, mimo że posiadają środki na uregulowanie zobowiązań.
10. I wiele, wiele innych…
Warto zwrócić także uwagę, że już nie tylko odsetki od pożyczki czy kredytu, ale także od zatrzymanych w spółce zysków lub wniesionych przez wspólników dopłat będą mogły być zaliczane do kosztów podatkowych, o czym pisaliśmy szerzej w artykule Odsetki od kapitału własnego w kosztach uzyskania przychodów. (nowy artykuł)
Istotne zmiany wprowadzono również w przepisach o cenach transferowych. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Dokumentacja cen transferowych w 2020 roku na nowych zasadach. (nowy artykuł)
Od 1 marca 2020 r. miały też wejść w życie przepisy ustawy wprowadzające nową formę prowadzenia działalności, prostą spółkę akcyjną (P.S.A.), jednak w ostatnich dniach termin wejścia w życie tej regulacji został przesunięty na początek 2021 roku.
To najważniejsze zmiany dla spółek i przedsiębiorców w roku 2020, ze względu na liczbę zmienianych przepisów trudno jednak o całkowite wyczerpanie tematu. Skontaktuj się z naszymi Specjalistami i dowiedz się na które zmiany powinieneś szczególnie zwrócić uwagę, chcąc zapewnić dalsze bezpieczeństwo Twojej działalności!
Marcin Tomczak
Karolina Kroczak