Podatnicy będący spółkami kapitałowymi rozliczają się z urzędem skarbowym samodzielnie, ze względu na posiadaną osobowość prawną. W interesie fiskalnym państwo wprowadziło jednak możliwość przeprowadzania egzekucji wobec osób trzecich odpowiadających za zobowiązania podatkowe tych podmiotów – zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji Podatkowej członkowie zarządu spółek kapitałowych odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Były członek zarządu
W praktyce biznesowej nie rzadko zdarzają się sytuacje, w których następuje sprzedaż spółki, bądź zmieniają się jej udziałowcy, czy też członkowie zarządu.
Powyższe działania nie zwolnią jednak byłych członków zarządu z odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w trakcie ich kadencji. Zgodnie z art. 116 § 4 przepisy określające odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania osób prawnych dotyczą także byłego członka zarządu, ale także byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.
Zdobądź największe kompendium wiedzy i wykorzystaj je w praktyce! Niemal 1000 pytań i odpowiedzi na temat spółki z o.o.
Sprawdź nasze książki!
Spółka kapitałowa spółką Skarbu Państwa
Nietypową sytuacją jest, gdy spółka kapitałowa jest spółką Skarbu Państwa. W tym przypadku, działania członków zarządu prowadzące do zaległości podatkowych są wynikiem wytycznych Organów Nadzoru (w tym przypadku Skarbu Państwa), ponieważ z jednej strony Skarb Państwa wymaga podjęcia pewnych czynności przez zarząd spółki, a z drugiej może domagać się pociągnięcia do odpowiedzialności za powstałe przez te czynności zobowiązania podatkowe.
Może więc zdarzyć się budząca wiele kontrowersji sytuacja, w której Skarb Państwa jest zarówno nadzorującym (zlecającym konkretne działania), a zarazem działającym przez organy podatkowe (ściągającym zobowiązania, które mogą powstać poprzez wykonywanie jego zleceń).
Rozstrzygnięcie WSA
Powyższy problem rozstrzygnął WSA w Poznaniu stwierdzając, że w osądzanej sprawie działania podejmowane przez skarżącego, jako zgodne z wolą Skarbu Państwa, będącego równocześnie wierzycielem podatkowym z tytułu przeniesienia odpowiedzialności podatkowej na osobę trzecią, nie mogą być uznawane świetle art. 116 § 1 pkt 1 lit.b O.p. za działania zawinione (w postaci lekkomyślności, czy też niedbalstwa) przez skarżącego.
Eksperci PragmatIQ pragną zauważyć, że powyższa sytuacja wymaga uwzględnienia szeregu zasad, tj. zasada państwa prawa, zasada wolności obywatelskiej, które wynikają z zasady państwa demokratycznego. Oczekiwanie lub wymaganie od obywatela dokonywania wykluczających się wzajemnie działań, narusza wynikającą z art. 2 Konstytucji RP ważną zasadę zaufania obywatela do państwa.
Tomasz Bojkowski
Dominika Widła
