Ustalając podstawę opodatkowania daniną solidarnościową można odliczyć również straty poniesione w latach ubiegłych - orzekł NSA. Jednakże fiskus nadal nie dopuszcza takiej możliwości.
Podstawa obliczenia daniny solidarnościowej
Od 2019 r. część dochodów najbogatszych osób fizycznych jest opodatkowana dodatkowo daniną solidarnościową.
Podstawę obliczenia daniny solidarnościowej stanowi nadwyżka ponad 1 mln zł dochodów podlegających opodatkowaniu zgodnie z określonymi przepisami ustawy o PIT, po ich pomniejszeniu o składki na ubezpieczenie społeczne oraz zyski z zagranicznej jednostki kontrolowanej (tzw. CFC).
Więcej na temat daniny solidarnościowej dowiesz się z artykułu Danina solidarnościowa, czyli podatek dla najbogatszych.
Odliczenie straty w podstawie daniny solidarnościowej – niekorzystne stanowisko fiskusa
Wątpliwości podatników budziła możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania daniną solidarnościową strat podatkowych poniesionych w poprzednich latach.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w dotychczas wydanych interpretacjach indywidualnych niezmiennie uznaje, że podatnicy nie mają możliwości pomniejszenia podstawy opodatkowania daniną solidarnościową o straty z lat ubiegłych. Organ uzasadnia niekorzystne dla podatników stanowisko tym, że ustawodawca wprost nie wymienił straty jako możliwego odliczenia od podstawy opodatkowania daniną solidarnościową.
Co więcej, w ocenie organu w formularzu deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej DSF-1 nie ma miejsca na odliczenie starty.
Danina solidarnościowa a odliczenie straty z lat ubiegłych - korzystny wyrok NSA
Ze stanowiskiem Dyrektora KIS nie zgodził się jeden z podatników (przedsiębiorca opodatkowany podatkiem liniowym), który wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim skargę na wydaną w swojej sprawie interpretację indywidualną. Zdaniem podatnika określając podstawę opodatkowania daniną solidarnościową ma on prawo odliczyć stratę z lat poprzednich.
WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 24 lutego 2022 (sygn. akt I SA/Go 455/21) zgodził się z podatnikiem i orzekł, że podstawę opodatkowania daniną solidarnościową można pomniejszyć o straty powstałe w latach ubiegłych w ramach tego samego źródła.
W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że przepisy wskazują jako podstawę opodatkowania daniną solidarnościową nadwyżkę dochodów określonych zgodnie z zasadami przewidzianymi dla opodatkowania podatkiem liniowym. Określając dochód w ten sposób, podatnicy mają prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania straty z lat ubiegłych, a zatem te same zasady powinny obowiązywać przy ustalaniu podstawy opodatkowania daniną solidarnościową.
Zdaniem WSA, sposób sformułowania przepisu określającego podstawę opodatkowania daniną solidarnościową wskazuje, że ustawodawca uniemożliwił kompensowanie dochodu z jednego źródła przychodów stratą z innego źródła. Z brzmienia przepisu nie wynika jednak zakaz lub brak możliwości odliczenia straty w ramach tego samego źródła przychodu.
Jednakże, organ nie zgodził się ze orzeczeniem sądu, wnosząc kasację. Sprawa została rozpatrzona przez NSA, który w wyroku z 19 lipca 2022 roku (sygn. akt II FSK 452/22) jednoznacznie zgodził się z pierwotnym wyrokiem WSA oraz stanowiskiem podatnika, jednocześnie odrzucając argumentację zaprezentowaną przez organ.
Strata podatkowa w podstawie ustalenia daniny solidarnościowej - wątpliwości WSA
Jak zauważono powyżej, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie ma przeciwwskazań do odliczenia starty podatkowej z lat ubiegłych na potrzeby ustalenia podstawy do opodatkowania daniną solidarnościową. Nie oznacza to jednak, że podzielają to wszystkie wojewódzkie sądy administracyjne.
Obecnie, w orzecznictwie można zauważyć rozłam. Część sądów skłania się ku stanowisku fiskusa argumentując to m.in. uznaniem przepisów regulujących daninę solidarnościową za szczególne, stanowiące „autonomiczne regulacje, odrębne do przepisów ustanawiających zasady ustalenia podstawy opodatkowania PIT”. Przykładem takich orzeczeń są wyroki WSA w Krakowie z dnia 14 lipca 2022 roku (sygn. akt I SA/Kr 340/22, I SA/Kr 341/22) oraz wyroki WSA w Olsztynie, również z 14 lipca 2022 roku (sygn. akt I SA/Ol 337/22 oraz I SA/Ol 338/22).
Jednakże równie liczne są wyroki przedstawiające zbliżone do NSA poglądy, m.in. wyrok WSA w Gliwicach z 26 lipca 2022 roku (sygn. akt I SA/Gl 242/22) oraz wyrok WSA w Rzeszowie z 21 czerwca 2022 roku (sygn. akt I SA/Rz 229/22)
Przedstawione wyroki WSA zarówno popierające stanowisko fiskusa, jak i stanowisko przeciwne nie są jeszcze prawomocne, niewykluczone więc, że strony postanowią wnieść kasację w celu ponownego rozpatrzenia sprawy przez NSA. Można mieć jednak silną nadzieję, że NSA również w innych sprawach, które do niego trafią, zajmie stanowisko korzystne dla podatników jak w ostatnim wyroku z 19 lipca 2022 roku i szybko ukształtuje się taka linia orzecznicza.
Biorąc pod uwagę powyższe, uwzględniając stratę w podstawie opodatkowania daniną solidarnościową w oparciu o wyżej opisany wyrok NSA należy jednak przygotować się na ewentualny spór z organami podatkowymi, które najprawdopodobniej, przynajmniej na razie, pozostaną przy swoim stanowisku.
Zapraszamy do kontaktu ze specjalistami kancelarii PragmatIQ, którzy wesprą Państwa w prawidłowym rozliczeniu daniny solidarnościowej.
Przemysław Kubicki
Paulina Mikołajczak
Kacper Tokarz
