Sporządzenie wyceny firmy jest jedną z pierwszych czynności przygotowujących jej sprzedaż. Podstawowych metod wyceny jest co najmniej kilka, a ich wynik często determinuje prowadzone negocjacje i powinien możliwie dokładnie odzwierciedlać aktualną wartość firmy. Jedną z najbardziej popularnych metod jest metoda porównawcza wykorzystująca wskaźnik EBITDA.
EBITDA, czyli właściwie co?
Najprostsza definicja EBITDA sprowadza się do tego, że jest to czysty zysk wypracowany przez firmę z jej działalności operacyjnej. Nieco bardziej szczegółowo: wskaźnik ten nie pomniejsza wyników firmy o:
- koszty związane z odsetkami od zaciągniętych zobowiązań (np. kredytów),
- amortyzację środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych jako kosztu, który nie stanowił wydatku,
- podatek dochodowy.
Innymi słowy, za EBITDA kryje się zysk nieuwzględniający podatku dochodowego oraz kosztów odsetek i amortyzacji.
Metoda wyceny przedsiębiorstwa z wykorzystaniem EBITDA
Wycena firmy może polegać na porównaniu wycenianego przedsiębiorstwa z innymi przedsiębiorstwami o podobnym profilu działalności. Dane porównawcze pozyskiwane są od przedsiębiorstw, które są zobowiązane do ich upubliczniania (spółki giełdowe) lub przedsiębiorstw, których warunki nabycia zostały ujawnione. W rzeczywistości trudno jednak znaleźć firmy, które łatwo można porównać w skali 1:1 z firmą wycenianą – stąd też elementem dodatkowym jest wykorzystanie odpowiedniego mnożnika. W rezultacie wartość przedsiębiorstwa najczęściej określa się jako iloczyn mnożnika i wartości EBITDA w ostatnim pełnym roku obrotowym (lub innym ustalonym przez strony transakcji punkcie czasu). Wartości mnożników są różne dla poszczególnych branż, a ponadto zależą m.in. od perspektyw rozwoju i wielkości firmy.
Dlaczego warto wykorzystać EBITDA?
Dane, które są brane pod uwagę w obliczeniu EBITDA pozwalają na rzetelną wycenę firmy pod względem wyników z jej podstawowej działalności, tj. działalności operacyjnej. Bez znaczenia pozostaje wpływ:
- podatku dochodowego, co może mieć znaczenie w przypadku, gdy firma wciąż rozlicza poniesioną w latach ubiegłych stratę lub korzysta z jakiejś formy uprzywilejowania w zakresie opodatkowania; w rezultacie spółki o takim samym zysku na poziomie operacyjnym wykażą zupełnie inne wartości zysku netto;
- kosztów odsetkowych od zaciągniętych zobowiązań, które również „zaburzałyby” obraz przedsiębiorstwa, w przypadku, gdy jedna firma finansuje działalność ze środków własnych, a druga z pozyskanych kredytów, to spółka korzystająca z zewnętrznego finansowania wykaże niższy zysk netto, pomimo takich samych rozmiarów działalności operacyjnej;
- kosztów amortyzacji, która jako koszt związany z wydatkami poniesionymi wcześniej nie wiąże się z poniesieniem wydatków pieniężnych w momencie jej wykazania, a duże odpisy z jej tytułu znacząco wpływają na obniżenie ostatecznego zysku przedsiębiorstwa.
Ponadto w praktyce przy wycenie firmy nie uwzględnia się także jednorazowych zdarzeń, które zaburzają realne i powtarzalne wyniki firmy.
Metoda wyceny firmy przy użyciu wskaźnika EBITDA jest również zdecydowanie mniej pracochłonna i mniej kosztowna niż metoda dochodowa (wartość ustalana w oparciu o prognozę wyników finansowych).
Wskaźnik dobry na każdą okazję?
W pewnych sytuacjach wskaźnik EBITDA i wycena dokonywana na jego podstawie może nie odzwierciedlać aktualnej wartości firmy. Metoda ta nie będzie adekwatna w przypadku nagłego załamania branży lub całego rynku. Wycena będzie bowiem oparta na wynikach osiągniętych w ostatnim pełnym roku obrotowym, tj. przed destabilizacją gospodarki i nie będzie uwzględniać jej wpływu na kondycję firmy. Taka sytuacja ma miejsce obecnie z uwagi na epidemie koronawirusa. Co zrobić w tym przypadku pisaliśmy w artykule Przygotowanie do transakcji sprzedaży firmy po pandemii.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, która metoda wyceny przedsiębiorstwa jest najlepsza. Każda z nich wykorzystuje inne informacje i daje inne wyniki, a jej dobór zależy od aktualnych warunków rynkowych. Porównanie wskaźników EBITDA jest obecnie podstawowym działaniem będącym kompromisem między mało wiarygodną metodą majątkową a kosztowną metodą dochodową.
Więcej o podstawowych metodach wyceny Twojego przedsiębiorstwa możesz przeczytać w naszym artykule Jak wycenić firmę? – oblicz wartość swojego biznesu!
Mateusz Buszkiewicz
