Dyrektor KIS zajął nowe stanowisko w sprawie opodatkowania wydatków związanych z użytkowaniem samochodów służbowych przez pracowników spółki korzystającej z tzw. estońskiego CIT. Mimo, że organ odszedł w nim od uznawania takich wydatków za ukryte zyski, interpretacja w dalszym ciągu nie jest dla podatników korzystna i zakłada obowiązek opodatkowania części tego rodzaju kosztów.
Aktualizacja: 12 lipca 2023 r.
Zamów nasz kurs online "Jak zarabiać i nie płacić podatków – czyli ESTOŃSKI CIT w praktycznych przykładach"Z kursu dowiesz się m.in:
Zobacz program i zamów tutaj. |
Ukryty zysk od samochodów służbowych
Wybierając opodatkowanie spółki ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estońskim CIT) należy mieć na uwadze, że podatek należny będzie nie tylko od wypłaconych na rzecz wspólników dywidend, ale także od transakcji zakwalifikowanych jako ukryte zyski. O tym, co należy rozumieć pod tym pojęciem piszemy więcej w artykule Wypłaty do wspólników spółki na estońskim CIT – na co uważać?
Na początku 2022 r. pojawiły się pierwsze interpretacje indywidualne dotyczące opodatkowania ukrytych zysków w przypadku samochodów służbowych bez ewidencji przebiegu prowadzonej dla celów VAT. Zdaniem organów podatkowych spółki, które wybrały estoński CIT zobowiązane są do płacenia podatku od połowy odpisów amortyzacyjnych i wydatków eksploatacyjnych związanych z użytkowaniem samochodów służbowych przez pracowników, jeżeli nie jest prowadzona dla nich ewidencja przebiegu (tzw. użytek mieszany). W wydawanych interpretacjach organy stały na stanowisku, że takie wydatki na samochody osobowe użytkowane przez pracowników stanowią ukryty zysk. Przykładem może być interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.554.2021.2.AK.
Powyższe stanowisko organów podatkowych budziło uzasadnione wątpliwości ekspertów podatkowych, którzy uznawali je za błędne. Zgodnie bowiem z ogólną definicją ukrytych zysków, zaliczyć można do nich tylko świadczenia na rzecz podmiotów powiązanych ze spółką. Dodatkowo, wypłata ukrytych zysków musi być związana z prawem do udziału w zyskach. Tego rodzaju zależności nie występują w przypadku standardowego użytkowania samochodów przez pracowników niepowiązanych z spółką. Inaczej jest oczywiście kiedy z samochodów służbowych korzystają podmioty powiązane (np. wspólnicy, członkowie zarządu) – w takich sytuacjach stanowisko organów podatkowych nie budzi co do zasady wątpliwości.
Wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą
Na skutek toczących się w ostatnich miesiącach dyskusji na ten temat, organy skarbowe zrezygnowały z uznawania wydatków ponoszonych na samochody osobowe użytkowane przez pracowników spółki za ukryty zysk.
Takiej linii interpretacyjnej nie można było obronić, dlatego też organy wypracowały nową, jednak równie niekorzystną.
Obecnie przyjęta przez organy wykładnia stanowi, że wydatki związane z użytkowaniem samochodów służbowych przez pracowników w celach mieszanych uznawane są za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Tym samym, w przypadku braku ewidencji pojazdu dla danego samochodu 50% wydatków z nim związanych podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek odpowiednio jako ukryty zysk (w przypadku podmiotów powiązanych) lub jako wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą (w przypadku podmiotów niepowiązanych). Takie stanowisko wynika między innymi z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 8 lipca 2022 roku, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.205.2022.2.AK.
Powyższe stanowisko organów wpisuje się jednocześnie w planowane zmiany w zakresie estońskiego CIT – w projekcie zmiany ustawy o CIT ustawodawca przewiduje wskazanie wprost, że wydatkami związanymi z działalnością gospodarczą będą wyłącznie wydatki i odpisy amortyzacyjne z tytułu trwałej utraty wartości, związane z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:
- w pełnej wysokości – w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej;
- w wysokości 50% – w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.
W naszej ocenie przy dotychczasowym brzmieniu przepisów (tj. w roku 2022) wyżej opisana, niekorzystna dla podatników wykładnia organów skarbowych w dalszym ciągu jest nieuzasadniona i nie znajduje oparcia w ustawie. Wydatki na samochody służbowe pracowników nie zostały wskazane przez ustawodawcę w żadnym przepisie dotyczącym wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, a jednocześnie brak jest podstaw prawnych do stosowania w tym przypadku przez organy na zasadzie analogii przepisów o ukrytych zyskach.
Nadal masz wątpliwości, czy estoński CIT jest dla Twojej firmy? Nasi specjaliści przygotowali kurs, z którego dowiesz się jak rozliczać i prowadzić księgowość spółki opodatkowanej estońskim CIT.
Należy jednak pamiętać, że brak opodatkowania 50% wydatków związanych z wykorzystywaniem służbowych samochodów przez pracowników w sposób mieszany może wiązać się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi.
W sprawie wydatków związanych z użytkowaniem samochodów służbowych w celach mieszanych wypowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. I SA/Gd 917/22). WSA zgodził się z Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej, że wydatki związane z użytkowaniem samochodów służbowych przez wspólników powinny być opodatkowane ryczałtem, ponieważ stanowią ukryty zysk. Jednocześnie, w zakresie dotyczącym pracowników niebędących wspólnikami nie podzielił stanowiska Dyrektora KIS.
WSA wskazał, że wydatki związane z używaniem przez pracowników samochodów osobowych nie powinny być oceniane przez pryzmat przepisów o ukrytych zyskach - w prawie podatkowym analogię można bowiem stosować jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Tym samym, skoro nie ma przepisu dotyczącego tej kwestii, to nie ma podstaw do nałożenia podatku od wydatków na służbowe samochody używane przez pracowników (niebędących wspólnikami) do celów mieszanych.
Identyczne stanowisko można odnaleźć także w najnowszym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 9 listopada 2022 r. (sygn. I SA/Op 293/22). Po stronie podatników stanął także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2023 r. (sygn. II FSK 93/23). Więcej o wyroku NSA piszemy w artykule Estoński CIT – ważny wyrok NSA w sprawie samochodów służbowych.
W oparciu o wykładnię sądów administracyjnych można zatem uznać, że sytuacja, w której pracownicy spółki wykorzystywali do celów mieszanych samochody służbowe, nie kreowała w 2022 r. „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”. W szczególności w świetle wyroku NSA można się spodziewać, że organy podatkowe nie będą już kwestionować braku zapłaty podatku z tego tytułu. Ponadto, spółki, które już zapłaciły podatek za 2022 r. mogą rozważyć korektę deklaracji w celu uzyskania zwrotu nadpłaty.
We wszystkich powyższych wyrokach sądy podkreślają jednak, że taka wykładnia przepisów dotyczy jedynie pracownika niebędącego wspólnikiem. Należy pamiętać, że wszystko co otrzymuje udziałowiec lub wspólnik, podlega opodatkowaniu jako ukryty zysk. Jeśli wspólnik (akcjonariusz, udziałowiec) jest jednocześnie pracownikiem to jego status wspólnika nie ulega zmianie.
Zwracamy także uwagę, że wyroki sądów administracyjnych odnoszą się tylko i wyłącznie do przepisów w brzmieniu obowiązującym do końca 2022 roku. Zgodnie z nowelizacją ustawy o CIT z dnia 7 października 2022 r. zwaną Polskim Ładem 3.0, od 2023 r. opodatkowanie 50% wydatków związanych z samochodami służbowymi, z których korzystają pracownicy (niebędący wspólnikami), a dla których nie będzie prowadzona ewidencja przebiegu, będzie wynikało wprost z przepisów ustawy o CIT. Więcej o zmianach w CIT, które w większości wejdą w życie z początkiem przyszłego roku znajdziesz w naszym artykule "Polski Ład 3.0 - zmiany w CIT od 2023 r.”
Jeśli chcesz dowiedzieć się, czy estoński CIT to dobre rozwiązanie dla Twojej firmy zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem Estoński CIT – dlaczego warto?
Sprawdź też nasz kurs poświęcony w całości estońskiemu CIT - Jak zarabiać i nie płacić podatków, czyli ESTOŃSKI CIT 2.0 w praktycznych przykładach. Dzięki niemu dowiesz się więcej m.in. o korzyściach, jakie daje CIT estoński, przekonasz się jak dobrze wejść w estoński CIT oraz na co uważać w tej formie opodatkowania.
Arkadiusz Raducki
Aleksandra Stankiewicz
