Rafał Szymkowiak

    Rafał Szymkowiak

    Zapytaj eksperta

    20.02.2023

    Fundacja rodzinna a estoński CIT – co wybrać?

    Już w maju 2023 r. wejdzie w życie od dawna zapowiadana ustawa o fundacji rodzinnej. Nowe przepisy przewidują między innymi korzystne rozwiązania podatkowe, podobne do tych, które obowiązują już w ramach tzw. estońskiego CIT. Fundacja rodzinna może być zatem dla niektórych przedsiębiorców ciekawą alternatywą.

     

    Fundacja rodzinna – kto może skorzystać?

     

    Fundacja rodzinna jest formą prawną skierowaną do osób fizycznych, chcących przede wszystkim zabezpieczyć majątek na wypadek śmierci. Ma ona zarówno ułatwić procesy sukcesyjne w przedsiębiorstwach, jak i umożliwić zaspokajanie potrzeb beneficjentów – głównie członków rodziny fundatora oraz jego samego.

     

    Do założenia fundacji rodzinnej konieczne będzie m.in. wniesienie tzw. funduszu założycielskiego w kwocie co najmniej 100 tysięcy złotych oraz wskazanie beneficjentów.

     

    Fundacja rodzinna może także prowadzić działalność gospodarczą, jednakże ustawa ogranicza jej zakres do kilku określonych źródeł, głównie pasywnych. Więcej szczegółów na temat fundacji rodzinnej znajdziesz na naszej stronie Zmianawarty.pl

     

    Co ważne, fundacja rodzinna, co do zasady, będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych. W większości przypadków opodatkowanie pojawi się dopiero w momencie wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów.

     

    Zamów nasz kurs online "Fundacja rodzinna - sukcesja w biznesie w praktycznych pytaniach i odpowiedziach"

    Z kursu dowiesz się m.in:

    • Na co koniecznie zwrócić uwagę przy planowaniu sukcesji i założeniu fundacji rodzinnej?
    • Kto majatek należy wnieść do fundacji rodzinnej, w jaki sposób to zrobić i jakie wiążą się z tym skutki podatkowe?
    • Jak opodatkowana jest fundacja rodzinna i wypłata świadczeń na rzecz jej beneficjentów?
    • Czy fundacja rodzinna pozwala na uniknięcie obowiązku zapłaty zachowku?
    • Jak wygląda prowadzenie księgowości w fundacji rodzinnej

    Zobacz program i zamów tutaj.

     

     

    Estoński CIT – na czym polega?

     

    Główną ideą estońskiego CIT jest odroczenie zapłaty podatku dochodowego do momentu wypłaty zysków ze spółki do wspólników. Rozwiązanie to jest dedykowane szczególnie tym spółkom, które planują reinwestować gromadzone zyski. Brak konieczności zapłaty podatku od bieżących dochodów może w istotny sposób poprawić ich płynność finansową i zmniejszyć zapotrzebowanie na zewnętrzne finansowanie swoich inwestycji.

     

    Co ciekawe, nawet wypłata zysków ze spółki objętej estońskim CIT może być dużo korzystniej opodatkowana w porównaniu do ogólnych zasad CIT. Wynika to ze specjalnego mechanizmu odliczenia, dzięki któremu podatek od dywidendy obciążający wspólnika może być pomniejszony o część CIT należnego od spółki (90% w przypadku małych podatników i podmiotów rozpoczynających działalność lub 70% w pozostałych przypadkach).

     

    Możliwość skorzystania z estońskiego CIT jest jednak uzależniona od spełnienia szeregu warunków. Należą do nich w szczególności:

    • limit przychodów z działalności pasywnej (wierzytelności, odsetki, prawa autorskie),
    • minimalny próg zatrudnienia,
    • brak powiązań kapitałowych z innymi spółkami.

     

    Ponadto, estoński CIT jest przeznaczony dla spółek o najróżniejszych profilach działalności operacyjnej. Wyłączone spod tej formy opodatkowania są wyłącznie instytucje finansowe i pożyczkowe, a także spółki prowadzące działalność w specjalnej strefie ekonomicznej lub korzystające ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji.

     

    Więcej na temat warunków skorzystania z estońskiego CIT przeczytasz w artykule Estoński CIT – dla kogo od 2022 r.? 

    Zdobądź największe kompendium wiedzy i wykorzystaj je w praktyce! Niemal 333 pytań i odpowiedzi na temat sukcesji w prywatnej firmie

     

    Fundacja rodzinna - opodatkowanie

     

    Fundacja rodzinna, co do zasady, może korzystać z podmiotowego zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie jej bieżących dochodów. Zwolnienie to zostało jednak ograniczone wyłącznie do dochodów ze źródeł dopuszczonych ustawą (głównie pasywnych). W przypadku, gdy działalność fundacji rodzinnej wykroczy poza przewidziany zakres, dochody z niej uzyskiwane będą opodatkowane stawką 25% CIT. Podatek ten fundacja będzie musiała uiszczać na bieżąco w formie zaliczek, analogicznie jak w przypadku zasad ogólnych dla spółek opodatkowanych CIT.

     

    Dodatkowo, niezależnie od źródła dochodów, opodatkowaniu podlegają świadczenia spełniane na rzecz beneficjentów fundacji rodzinnej. Fundacja jest wówczas zobowiązana do naliczenia i odprowadzenia CIT według stawki 15%.

     

    Powyższe oznacza, że dochody fundacji rodzinnej przeznaczone na wypłaty do beneficjentów mogą być podwójnie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych. Efektywna stawka opodatkowania CIT wypłacanych świadczeń może wynieść zatem od 15% do aż 36,25%.

     

    Świadczenia wypłacane beneficjentom mogą być opodatkowane także po ich stronie. Zależne jest to od stopnia pokrewieństwa łączącego ich z fundatorem. W przypadku tzw. „grupy zerowej” obejmującej małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki itd.), wstępnych (rodzice, dziadkowie itd.), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z PIT. Zwolnienie to przysługuje proporcjonalnie do udziału wartości mienia wniesionego do fundacji przez danego fundatora (a także jego małżonka, wstępnych, zstępnych lub rodzeństwo) w łącznej wartości mienia fundacji. Oznacza to, że całkowite zwolnienie z PIT będzie możliwe, gdy wszyscy beneficjenci będą należeć do „grupy zerowej” wszystkich fundatorów.

     

    Brak możliwości zastosowania zwolnienia, w całości lub w części, oznacza konieczność opodatkowania wypłacanych świadczeń stawką 10% PIT w przypadku beneficjentów z I lub II grupy podatkowej (dalsze pokrewieństwo) lub 15% PIT dla osób niespokrewnionych z fundatorem. Do poboru podatku obowiązana jest fundacja rodzinna.

     

    Biorąc pod uwagę możliwe podwójne opodatkowanie CIT oraz ewentualne opodatkowanie PIT, łączne efektywne obciążenie wypłacanych dochodów z fundacji rodzinnej może wynieść od 15% (wyłącznie CIT od wypłaty) do nawet 47,5% (CIT od bieżących dochodów i wypłaty oraz PIT od wypłaty na rzecz beneficjentów spoza „grupy zerowej”).

     

    Jak zatem widać, pod kątem podatkowym fundacja rodzinna może okazać się rozwiązaniem zarówno bardzo korzystnym, jak i skrajnie niekorzystnym. Do skorzystania z fiskalnych zalet tej formy prawnej konieczne jest zatem prawidłowe określenie prowadzonej przez fundację rodzinną działalności, jak i przemyślane ustanowienie beneficjentów.

    Spółka z o.o., to jedna ze spółek, które mogą korzystać z estońskiego CIT. Sprawdź nasze książki, w których znajdziesz niemal 1000 pytań i odpowiedzi na temat spółki z o.o.!

     

    Estoński CIT – zasady opodatkowania

     

    Podobnie jak w przypadku fundacji rodzinnej, naczelną zasadą estońskiego CIT jest opodatkowanie dochodów spółek dopiero w momencie ich dystrybucji do wspólników. Jednakże spółki korzystające z estońskiego CIT nie muszą zmagać się z problemem opodatkowania bieżących dochodów osiągniętych z określonych źródeł. Bieżące opodatkowanie może wystąpić wyłącznie w przypadku ukrytych zysków lub wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, które zazwyczaj nie stanowią istotnych kwot.

     

    Zysk osiągnięty podczas opodatkowania estońskim CIT jest opodatkowany w momencie wypłaty do wspólników wg stawki 10% (podatnicy mali i rozpoczynający działalność) lub 20% CIT. Następnie zysk ten obciążony jest po stronie wspólników 19% PIT, jednakże z uwagi na wspomniany wcześniej mechanizm odliczenia, efektywna stawka PIT wynosi odpowiednio 10% lub 5%.

     

    W konsekwencji łączne efektywne opodatkowanie zysków na estońskim CIT wynosi do 20% (mały podatnik i rozpoczynający działalność) lub 25% (pozostali podatnicy). Jak zatem widać, estoński CIT charakteryzuje się nieco wyższą niż fundacja rodzinna minimalną efektywną stawką opodatkowania PIT i CIT, lecz z drugiej strony znacznie niższą stawką maksymalną.

     

    Więcej na temat rozliczeń na estońskim CIT przeczytasz w artykule CIT Estoński – przykłady.


    Fundacja rodzinna a estoński CIT – podsumowanie

     

    Zarówno fundacja rodzinna, jak i spółka korzystająca z estońskiego CIT mogą być pod kątem podatkowym bardzo atrakcyjnymi rozwiązaniami. Wszystko zależy jednak od oczekiwań i planów przedsiębiorcy.

     

    Fundacja rodzinna jest kierowana głównie do osób zainteresowanych gromadzeniem i zabezpieczeniem majątku dla przyszłych pokoleń oraz prowadzeniem działalności pasywnej. Wówczas może się okazać ona najbardziej opłacalną podatkowo formą prawną.

     

    Estoński CIT to z kolei rozwiązanie dedykowane spółkom skupionym na prowadzeniu działalności operacyjnej, w szczególności ze strukturą wspólników wykraczającą poza krąg najbliższej rodziny. Dodatkowo, zatrzymywanie zysków w spółce może spowodować, że przez długi czas opodatkowanie w ogóle nie wystąpi lub wystąpi w minimalnym stopniu.

     

    W związku z tym, że oba rozwiązania niosą za sobą niemałe korzyści, rodzi się pytanie, czy można je ze sobą połączyć. Czy fundacja rodzinna może korzystać z estońskiego CIT lub być wspólnikiem spółki na estońskim CIT? Czy osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki na estońskim CIT może być jednocześnie beneficjentem fundacji rodzinnej? Odpowiedź na te pytania znajdziesz w naszym artykule Fundacja rodzinna problemem dla spółek na estońskim CIT? 

     

    Jeśli zastanawiasz się, które rozwiązanie będzie dla Ciebie korzystniejsze, skontaktuj się z doświadczonymi specjalistami Kancelarii PragmatIQ!

     

    Krzysztof Kaczmarek

    Damian Ośrodek

     

    Przeczytaj także:

    Fundacje prywatne za granicą – gdzie najlepiej?

    Fundacja rodzinna: jak ją założyć i ile to kosztuje?

    Pomoc prawna przy zakładaniu i prowadzeniu fundacji rodzinnej

    Tagi estoński CIT fundacja rodzinna

    Potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie?
    Skontaktuj się z nami:

    Kancelaria Prawna PragmatIQ

    kancelaria@doradzamy.to

    Masz pytania?

    Skontaktuj się z ekspertem!

    Wojciech Kaptur

    Radca prawny,

    Doradca podatkowy

    w.kaptur@doradzamy.to

    Napisz mail

    Popularne tematy

    Newsletter

    • otrzymasz bezpłatne opracowanie najczęstszych błędów przy zakładaniu spółki komandytowej
    • bez spamu
    • raz w miesiącu
    Tagi estoński CIT fundacja rodzinna