Zyski osiągane przez spółkę akcyjną są opodatkowane podwójnie – najpierw CIT a potem PIT. Na czym polega ten mechanizm i jak można go złagodzić?
W pierwszej kolejności dochód spółki akcyjnej (czyli nadwyżka przychodów nad kosztami) podlega opodatkowaniu na poziomie spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) wg stawki 19%. Po opodatkowaniu CIT zysk spółki z o.o. może być wypłacony wspólnikom jako dywidenda. Od wypłaconej dywidendy wspólnicy płacą 19% PIT. Za pobranie podatku odpowiada spółka akcyjna wspólnicy otrzymują więc wypłatę w kwocie netto (pomniejszoną o podatek). Przykład liczbowy można obejrzeć na filmiku Spółka komandytowa - dlaczego warto?
Warto pamiętać, że wypłata dywidendy do wspólników, którzy są spółkami z o.o. lub spółkami akcyjnymi może być pod pewnymi warunkami zwolniona z opodatkowania. Nie rozwiązuje to jednak problemu bo za każdą nawet najbardziej złożoną strukturą holdingową stoją osoby fizyczne, które z takiego zwolnienia nie mogą skorzystać.
Najprostszym „sposobem” na uniknięcie podwójnego opodatkowania jest niewypłacanie zysku wspólnikom. Wada tego rozwiązania jest oczywista. Z naszych doświadczeń wiemy, że częstym rozwiązaniem problemu podwójnego opodatkowania jest świadczenie na rzecz spółki różnych usług (np. marketingowych lub doradczych) i wypłacanie przez spółkę wspólnikom zamiast dywidendy wynagrodzenia za te usługi. Wynagrodzenie za usługi może być zaliczone przez spółkę do kosztów podatkowych i w konsekwencji zmniejszyć CIT. Operacje między spółką a wspólnikami są jednak standardowo na celowniku fiskusa i są ryzykowne zwłaszcza gdy trudno udowodnić, że wspólnicy rzeczywiście wykonywali te usługi.
Niekiedy rozwiązaniem tego problemu może być przekształcenie spółki akcyjnej w spółkę komandytową. Ten sposób złagodzenia podwójnego opodatkowania można jednak polecić tylko akcjonariuszom spółek, w których jest niewielu akcjonariuszy i które nie są notowane na giełdzie.
Jeśli przekształcenie w spółkę komandytową nie wchodzi w rachubę można zastosować inne metody pozwalające na zminimalizowanie podatku od wypłaty zysków zgormadzonych w spółce akcyjnej.
Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki akcyjnej chyba, że są jednocześnie członkami zarządu. Zgodnie z Ordynacją podatkową członkowie zarządu spółki akcyjnej (niezależnie czy tytułują się Prezesem, Wiceprezesem czy Członkiem Zarządu) mogą zostać zobowiązani do zapłaty podatków, których spółka nie jest w stanie uregulować. Członek zarządu może się z tej odpowiedzialność zwolnić tylko wtedy gdy udowodni, że w odpowiednim czasie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości spółki albo jeśli wykaże, że niezłożenie wniosku nastąpiło bez jego winy.
Wojciech Kaptur
