Czy wspólnik spółki z o.o. musi płacić składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne? Jakie sytuacje mogą budzić wątpliwości w tym zakresie?
Sam fakt bycia udziałowcem w spółce z o.o., co do zasady, nie powoduje konieczności płacenia składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne. Obowiązek rozliczenia się ZUS wystąpi jednak, gdy udziałowiec będzie pracownikiem lub zleceniobiorcą spółki.
Udziałowiec spółki z o.o. będzie musiał jednak płacić składki już gdy będzie jedynym wspólnikiem w spółce. Taka spółka z o.o. określana jest jako spółka jednoosobowa. Udziałowiec jednoosobowej spółki jest traktowany przez ZUS jak przedsiębiorca. Oznacza to, że musi co miesiąc odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od postawy wymiaru podawanej co roku przez ZUS.
Dobrowolne jest natomiast opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe, które uprawnia do zasiłku w trakcie zwolnienia lekarskiego (tzw. L4). Warto pamiętać, że udziałowiec jednoosobowej spółki z o.o. nie może wybrać tzw. małego ZUS-u, czyli możliwości odprowadzania obniżonych składek w dwóch pierwszych latach działalności.
Żeby uniknąć płacenia składek ZUS wielu wspólników przekazuje jeden udział w spółce innej osobie, najczęściej komuś z rodziny. W ten sposób spółka przestaje być jednoosobowa.
W ostatnim czasie pojawiają się jednak orzeczenia Sądu Najwyższego, które mogą stawiać ten sposób pod znakiem zapytania. Zdaniem Sądu analogiczne zasady, jak w przypadku wspólnika jednosoobowej spółki z o.o. należy stosować do wspólnika, który posiada niemal wszystkie udziały w spółce (np. 99% udziałów), a inny wspólnik (wspólnicy) tylko symboliczną liczbę udziałów. Poglądy te prezentowane są jednak w sytuacji, gdy „prawie jedyny” wspólnik próbuje zostać pracownikiem spółki i z tego tytułu odprowadzać składki i uzyskiwać świadczenia. Nie spotkaliśmy natomiast sprawy, w której od takiego wspólnika żądano składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. By minimalizować ryzyko w tym zakresie doradzamy, by mniejszościowy wspólnik posiadał nie jeden udział, ale przynajmniej 10-20% udziałów w spółce. Wtedy postawienie zarzutu, że jest to udział symboliczny, będzie o wiele trudniejsze.
Proces przekształcenia spółki dobrze jest starannie zaplanować. Obejrzyj nasz poradnik: Jak przekształcić działalność w spółkę z o.o.?
Wojciech Kaptur
