Pomimo że liczba ogółem przeprowadzanych w ciągu roku przez urzędy skarbowe kontroli podatkowych nie wzrasta, to z roku na rok rośnie ich efektywność, a firmy o ugruntowanej pozycji na rynku są paradoksalnie bardziej narażone na wizytę kontrolerów fiskusa niż osoby wystawiające np. puste faktury.
Sytuacja ta wynika z ekonomiczności postępowań prowadzonych przez organy podatkowe. Fiskusowi o wiele łatwiej, szybciej i taniej jest przeprowadzić kontrolę w firmie o ugruntowanej pozycji na rynku, niż wszczynać kontrolę u tzw. słupów. Jednocześnie znalezienie nieprawidłowości w działającej firmie daje duże prawdopodobieństwo ściągnięcia naliczonego podatku w przeciwieństwie np. do oszustów wyłudzających podatek VAT. W konsekwencji to niestety właśnie legalnie działający przedsiębiorcy są dobrymi kandydatami do kontroli podatkowej.
W związku z powyższym warto zawczasu wiedzieć, jak w trakcie takiej kontroli się zachować.
1. Wszczęcie kontroli
Pamiętaj, że zasadniczo kontrola podatkowa powinna być zapowiedziana co najmniej 7 dni wcześniej. Jeżeli zachodzą przesłanki do wszczęcia kontroli bez powiadomienia, powinieneś zostać o nich poinformowany przez kontrolujących.Ten tygodniowy termin pomiędzy zapowiedzią kontroli a jej wszczęciem umożliwia Tobie odpowiednie przygotowanie się do niej, np. poprzez sprawdzenie dokumentacji, poprawienie ewentualnych błędów itp.
Więcej na ten temat dowiesz się w artykule Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
2. Analiza dokumentów
Po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli powinieneś dokładnie zapoznać się z tym dokumentem. Musi z niego wynikać, jakie rozliczenia chce sprawdzać fiskus, tj. jaki podatek i za jaki okres. W ten sposób będziesz wiedzieć, jakie dokumenty skompletować oraz sprawdzić ich kompletność i poprawność przed wszczęciem czynności kontrolnych. Nieprawidłowości, jakie wykryjesz, przygotowując dokumenty, możesz samodzielnie skorygować poprzez wystawienie korekt faktur, błędnych zapisów w księgach czy też złożenie korekty deklaracji podatkowych.
3. Poinformowanie pracowników
Powinieneś uprzedzić pracowników, w szczególności tych odpowiedzialnych za rozliczenia, o planowanej kontroli fiskusa. Umożliwi to przygotowanie się do kontroli nie tylko Tobie, ale osobom, do których swoje pytania mogą skierować kontrolujący. Jednocześnie umożliwi to spójne i logiczne udzielanie wyjaśnień w trakcie kontroli.
4. Wyznaczenie pełnomocnika
Zawsze do reprezentowania firmy w trakcie kontroli możesz upoważnić jednego z pracowników lub osobę spoza spółki, np. doradcę podatkowego. Dzięki temu nie musisz bezpośrednio uczestniczyć w czynnościach kontrolnych. Niejednokrotnie jest to najwłaściwsze rozwiązanie, które pozwala w dużej części ograniczyć stres związany z przeprowadzaną kontrolą.
5. Udzielanie informacji kontrolującym
Zanim udzielisz pochopnie informacji kontrolującym, tym bardziej zanim złożysz jakieś oświadczenie dotyczące stanu faktycznego związanego z kontrolą, powinieneś dokładnie przemyśleć, jakie informacje podajesz kontrolującym. Jeżeli nie jesteś czegoś pewien, poproś kontrolujących o przedłużenie terminu na przygotowanie odpowiedzi. Raz podane informacje na dalszym etapie kontroli będzie trudno sprostować.
Należy jednak pamiętać, że kontrola podatkowa to nie to samo, co kontrola celno-skarbowa, w przypadku której podatnika w ogóle nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli. O różnicach między tymi dwoma rodzajami kontroli przeczytasz w artykule Ze względu na konsekwencje warto zwrócić uwagę na to, kto Cię kontroluje.
Czeka Cię kontrola rozliczeń podatkowych? Zapoznaj się z naszym Przewodnikiem po kontroli, w którym znajdziesz więcej odpowiedzi na nurtujące Cię pytania.
Wojciech Czernik