Polski Ład nie pozostawił bez zmian przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych i do ustawy o CIT wprowadził nową formę opodatkowania – minimalny podatek dochodowy. Od stycznia 2022 roku, część podatników jest zobowiązana do odprowadzania nowej daniny, której konstrukcja budzi wiele wątpliwości. Sprawdź, kto i na jakich zasadach podlega temu obowiązkowi.
Czym jest minimalny podatek dochodowy?
Minimalny podatek dochodowy od osób prawnych został wprowadzony do ustawy o CIT wraz z pakietem rozwiązań „Polskiego Ładu” i obowiązuje od stycznia 2022 roku. Jest to rodzaj nowej daniny nałożonej na cześć spółek, które równolegle podlegają standardowemu podatkowi dochodowemu (CIT). Podstawą jego wyliczenia są jednak przychody i koszty poniesione przez podatników. Stanowi to rewolucję w zasadach klasycznie rozumianego podatku dochodowego, ponieważ wbrew nazwie to nie dochody podlegają opodatkowaniu. Mimo zapewnień, iż minimalny podatek dochodowy wymierzony jest przede wszystkim przeciwko wielkim, międzynarodowym korporacjom, w praktyce może dotknąć również wiele krajowych spółek, także tych najmniejszych.
Kogo obciąży nowy podatek?
Nowa forma podatku dotyczy krajowych spółek będących podatnikami CIT (spółek z o.o., akcyjnych, komandytowo-akcyjnych, komandytowych, prostych spółek akcyjnych, niektórych spółek jawnych, spółek kapitałowych w organizacji), podatkowych grup kapitałowych, a także podatników-nierezydentów, którzy prowadzą działalność w Polsce poprzez zagraniczny zakład. Wymienione podmioty będą zobowiązane do zapłaty minimalnego podatku, jeżeli spełnią przynajmniej jedną z dwóch przesłanek:
- poniosą stratę ze źródła przychodów (za wyjątkiem strat w źródle kapitałowym)
- osiągną udział dochodów (ze źródeł przychodów innych niż zyski kapitałowe) w przychodach (innych, niż te uzyskane z zysków kapitałowych) w wysokości nie większej niż 1%.
Ustawodawca przewidział jednak pewne wyłączenia i istnieje możliwość, że pomimo spełnienia powyższych warunków, podatnik nie będzie obciążony minimalnym podatkiem dochodowym. O tym, jakie dokładnie podmioty podlegają zwolnieniu można przeczytać w artykule Polski Ład - minimalny podatek dochodowy w spółce komandytowej na portalu Komandytowa.pl.
W jaki sposób obliczyć minimalny podatek dochodowy?
Najbardziej problematycznym etapem wyliczania podatku jest wyznaczenie jego podstawy – wymaga to wielu obliczeń, w tym przy użyciu dwóch wzorów matematycznych.
W pierwszej kolejności należy obliczyć 4% przychodów, innych niż z zysków kapitałowych, osiągniętych w danym roku podatkowym. Obok ww. przychodów, w skład podstawy opodatkowania wchodzą również koszty finansowania dłużnego poniesione na rzecz podmiotów powiązanych (w wysokości przekraczającej 30% EBITDA) oraz koszty usług niematerialnych, poręczeń i licencji (w wysokości przekraczającej 5% EBITDA powiększone o 3 mln zł).
Ostatnim elementem, składającym się na podstawę opodatkowania, jest wartość odroczonego podatku dochodowego, wynikająca z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych niepodlegającej dotychczas amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej.
Co ważne, od tak wyznaczonej podstawy można dokonać odliczeń podobnych jak w przypadku klasycznego podatku dochodowego (np. darowizny, ulgi). Odliczeniu podlegają także dochody zwolnione z CIT na podstawie przepisów o Specjalnych Strefach Ekonomicznych lub Polskiej Strefie Inwestycji.
Wysokość i rozliczenie podatku minimalnego
Od wyznaczonej w ten sposób podstawy nalicza się podatek roczny według stawki 10% i wpłaca na rachunek urzędu skarbowego w terminie złożenia zeznania CIT-8, czyli do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Podatnicy są zobowiązani ujawniać w tym zeznaniu podstawę opodatkowania, wszelkie jej pomniejszenia oraz kwotę minimalnego podatku dochodowego.
Co ważne, podatnicy będą mogli odliczyć wartość zapłaconego minimalnego podatku dochodowego od wykazanego w zeznaniu rocznym klasycznego CIT. Takie odliczenie będzie możliwe przez 3 kolejne lata podatkowe po roku, w którym podatek minimalny zostanie zapłacony.
Niewątpliwie, w najbliższym czasie minimalny podatek dochodowy będzie stanowił wyzwanie dla podatników CIT. Przedsiębiorcy w pierwszej kolejności będą zobligowani dokładnie przeanalizować, czy wobec nowych regulacji podlegają takiemu opodatkowaniu, a następnie właściwie wyznaczyć podstawę obliczenia podatku. W praktyce minimalny podatek dochodowy będzie najbardziej dotkliwy dla podatników prowadzących działalność niskomarżową lub odnotowujących stratę z uwagi na przejściowe problemy.
Zgodnie z nowelizacją przepisów ustawy o CIT odroczono wejście w życie przepisów o minimalnym podatku dochodowym o kolejny rok – do końca 2023 r. Przepisy zakładają także zmiany zakresie sposobu wyliczania podstawy opodatkowania, jak również sposobu obliczania rentowności dla potrzeb tego podatku. Więcej na ten temat piszemy w naszym artykule „Polski Ład 3.0. – zmiany w CIT od 2023 r.”
Wobec licznych zmian podatkowych, wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu, zachęcamy do śledzenia dedykowanej im sekcji na stronie Doradzamy.to.
Kinga Marosz
Krzysztof Kaczmarek
