Tomasz Bojkowski

    Tomasz Bojkowski

    Zapytaj eksperta

    09.06.2015

    Na czym polega mechanizm odwróconego obciążenia VAT (tzw. VAT odwrócony), który ma zapobiegać karuzelom VAT?

    Karuzela VAT to najpoważniejsze przestępstwo podatkowe w Unii Europejskiej. Wiele państw europejskich, w tym również Polska, dąży do tego aby przeciwdziałać temu zjawisku. W lipcu planowane jest wprowadzenie odwróconego obciążenia VAT na kolejne towary. Na czym tak właściwie polega odwrócone obciążenie VAT?

     

    Odwrotne obciążenie to bardzo popularne sformułowanie w kontekście  przestępczości podatkowej związanej z wyłudzaniem VAT-u. Podkreśla się, że ten relatywnie prosty mechanizm utrudnia wyłudzanie podatku bazujące na prawie do odliczenia podatku VAT. Jednakże analizując ten wyjątkowy mechanizm można zauważyć, że wypacza on konstrukcję podatku VAT.

     

    Zakres podmiotowy opodatkowania obejmuje przede wszystkim profesjonalistów świadczących w ramach prowadzonej działalności gospodarczej usługi lub dokonujących dostaw towarów. Rozliczenia podatku VAT dokonuje zatem przedsiębiorca dokonujący opodatkowanych czynności. Od tej zasady istnieją wyjątki w tym jeden bardzo istotny w kontekście omawianej problematyki. Podatnikiem VAT jest również podmiot nabywający towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług. Jakkolwiek ustawodawca wprowadził warunki, aby nabywający był podatnikiem VAT, to nie ulega wątpliwości, że chodzi o obciążenie VAT nabycia w obrocie profesjonalnym. Innymi słowy, w transakcjach profesjonalnych mających za przedmiot towary z załącznika nr 11 podatnikiem VAT jest nabywca. W art. 17 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług przyjęto, że w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt (…) 7 (…), usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

     

    Obecnie załącznik nr 11 wymienia między innymi następujące towary: żelazostopy, wyroby płaskie walcowane na gorąco, pręty walcowane, kształtowniki, drut ciągniony, odpady szklane, odpady z tworzyw sztucznych czy surowce wtórne z gumy. W przypadku obrotu takimi towarami podatnikiem rozliczającym podatek VAT należny jest nabywca. Ustawodawca wprowadził nawet szczególne sformułowanie do faktur potwierdzających wspomniany proceder.

     

    Podatek VAT zawsze musi być analizowany „z dwóch stron”. Podstawą zobowiązania VAT jest podatek VAT należny (sprzedażowy), przy czym istota konstrukcji VAT wymusza istnienie VAT do potrącenia (w obrocie profesjonalnym), czyli VAT naliczonego (kosztowego). Za prawidłowe rozliczenie VAT należnego odpowiada sprzedawca, a kupujący ma możliwość ewentualnego skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego. Jeżeli zatem „znika” sprzedawca, funkcja fiskalna opodatkowania jest zagrożona, ponieważ nie tylko nie zapłacono VAT należnego, co jeszcze odliczono VAT naliczony (a nawet zażądano zwrotu). W przypadku mechanizmu odwrotnego obciążenia problem znika o tyle, że nabywca stając się podatnikiem VAT od nabycia rozlicza VAT należny (jak sprzedawca) i ma prawo do odliczenia VAT naliczonego (jak kupujący). Eliminujemy w ten sposób zagrożenie wynikające ze „znikania” podatnika – sprzedawcy.

     

    Mechanizm fakturowy – VAT należny / VAT naliczony – z założenia miał zastąpić mechanizm opodatkowania marży (podatku od wartości dodanej). W mechanizmie fakturowym kluczowe znaczenie ma sprzedawca oraz kupujący, w odwrotnym obciążeniu tylko kupujący. A zatem, VAT odwrócony zdecydowanie odbiega od konstrukcji podatku VAT.

     

    We wszystkich spółkach prędzej czy później pojawia się trudny moment, który może stać się przyczynkiem do konfliktu wspólników. Zobacz nasz film instruktażowy: Jak przygotować się do sporu między wspólnikami? 

     

     

    Tomasz Bojkowski, Marcin Szuflak

     

     

    Tagi podatki VAT

    Potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie?
    Skontaktuj się z nami:

    Kancelaria Prawna PragmatIQ

    kancelaria@doradzamy.to

    Zobacz także

    Podatki

    Jak odliczyć 100% VAT od firmowego samochodu osobowego?

    Podatki

    Zwolnienie z VAT-u – kiedy warto z niego skorzystać?

    Masz pytania?

    Skontaktuj się z ekspertem!

    Wojciech Kaptur

    Radca prawny,

    Doradca podatkowy

    w.kaptur@doradzamy.to

    Napisz mail

    Popularne tematy

    Newsletter

    • otrzymasz bezpłatne opracowanie najczęstszych błędów przy zakładaniu spółki komandytowej
    • bez spamu
    • raz w miesiącu
    Tagi podatki VAT