Od 1 lipca 2020 r. obowiązuje nowa matryca VAT, której założeniem jest co do zasady zmniejszenie stawek i ułatwienie ich stosowania przez podatników. Jednakże w przypadku niektórych towarów stawki wzrosły, a podatnicy nadal mogą mieć pewne wątpliwości.
Zmiana zasad klasyfikacji towarów i usług – ujednolicenie stawek VAT
Do tej pory klasyfikowanie towarów i usług w celu przyporządkowania im właściwej stawki VAT oparte było o PKWiU 2008, której stosowanie, ze względu na dużą szczegółowość, powodowało wiele problemów. Od 1 lipca 2020 r. weszły w życie przepisy, które mają ten proces ułatwić. Od tego dnia identyfikacja towarów odbywa się z wykorzystaniem nomenklatury scalonej (CN 2020) lub Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB), z kolei w przypadku usług stosować należy PKWiU 2015.
Oparcie nowej matrycy, w części dotyczącej towarów, o nomenklaturę scaloną, umożliwiło ujednolicenie stawek VAT dla szerszych grup produktów. Idealnym przykładem takiego ujednolicenia może być pieczywo i inne wyroby cukiernicze, których stawki zależały do tej pory od terminu minimalnej trwałości lub przydatności do spożycia. Obecnie wszystkie produkty tego typu są objęte kategorią CN 19 i opodatkowane według stawki 5%. Podobne ujednolicenie miało miejsce w przypadku przypraw – zgodnie z nowymi przepisami stosuje się do nich stawkę 8%, podczas gdy do tej pory w zależności od rodzaju przyprawy obowiązywały trzy różne stawki podatku.
Ogólnie rzecz biorąc, większość zmian wprowadzonych nową matrycą stawek dotyczy artykułów spożywczych. Oprócz wymienionych powyżej przypraw i pieczywa, inne stawki obowiązują m.in. dla owoców tropikalnych i cytrusów, zup i bulionów, czy też żywności homogenizowanej (w każdym z tych przypadków obniżka z 8% do 5%). Oprócz tego niższym podatkiem zostały objęte niektóre artykuły higieniczne i dziecięce.
Wzrost stawek VAT na niektóre towary
Co prawda nowa matryca przewiduje głównie obniżki stawek, w szczególności w przypadku wspomnianych wcześniej artykułów spożywczych, to jednak istnieją kategorie towarów, których ceny mogą wzrosnąć poprzez zastosowanie wyższej stawki. Od 1 lipca większy VAT należy zapłacić w przypadku dostawy owoców morza (np. homarów, ośmiornic) i przetworów z nich, czy też kawioru i jego namiastek (wzrost z 5% do 23%). Zwiększenie stawki, tym razem z 8% do 23%, objęło również takie towary jak drewno opałowe i lód spożywczy. Najważniejsze zmiany stawek VAT na poszczególne towary prezentuje poniższa tabela:
|
Towar |
Stawka VAT przed zmianą |
Stawka VAT po zmianie |
|
pieczywo i produkty cukiernicze |
5%/8%/23% |
5% |
|
przyprawy |
5%/8%/23% |
8% |
|
owoce cytrusowe i tropikalne |
8% |
5% |
|
zupy, buliony |
8% |
5% |
|
żywność homogenizowana i dietetyczna |
8% |
5% |
|
artykuły higieniczne (np. podpaski, tampony) |
8% |
5% |
|
artykuły dziecięce (np. pieluchy, smoczki, foteliki samochodowe) |
8% |
5% |
|
skorupiaki, mięczaki i inne bezkręgowce (np. homary, ośmiornice) oraz przetwory z nich |
5% |
23% |
|
kawior i jego namiastki |
5% |
23% |
|
lód spożywczy i chłodniczy |
8% |
23% |
|
drewno opałowe |
8% |
23% |
Wiążąca Informacja Stawkowa – odpowiedź na problemy z ustaleniem stawki
Mimo iż wprowadzenie nowej matrycy powinno rozwiązać wiele problemów z ustalaniem odpowiedniej stawki VAT, to podatnicy wciąż mogą mieć problemy z prawidłowym zaklasyfikowaniem towaru lub usługi do odpowiedniej kategorii. W szczególności problem ten może dotyczyć świadczenia usług kompleksowych lub dostawy towarów, których częściami składowymi są produkty objęte różnymi stawkami.
Z pomocą może przyjść Wiążąca Informacja Stawkowa, czyli decyzja wydawana przez organy podatkowe, zawierająca informacje dotyczące klasyfikacji danego towaru lub usługi oraz odpowiedniej stawki VAT. Więcej o Wiążącej Informacji Stawkowej, o tym, kto może się o nią ubiegać, a także o skutkach, jakie wywołuje, przeczytasz w naszym artykule Wiążąca Informacja Stawkowa – potwierdź stawkę VAT!
Zapraszamy także do bezpośredniego kontaktu oraz skorzystania z naszej oferty w zakresie przygotowania wniosku o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej.
Krzysztof Kaczmarek
