Podmiotowość podatkowa gminy i jej jednostek organizacyjnych jest jednym z aspektów podatku VAT, który budzi duże wątpliwości. Szczególnie ze względu na fakt, że związane są z tym aspektem problemy administracyjne, organizacyjne oraz budżetowe. W poprzednich latach praktyką było traktowanie za podatników VAT zarówno gmin, jak i jej jednostek organizacyjnych.
Zmiana linii interpretacyjnej
Na przekór przyjętej długoletniej praktyce 26 czerwca 2013 r. NSA wydał uchwałę 7 sędziów, na mocy której jednostki budżetowe gminy nie są podatnikami podatku od towarów i usług (sygn. akt I FPS 1/13). Uchwała ta wprowadziła ogromne zamieszanie oraz wzbudziła wiele kontrowersji – za uchwałą NSA, wojewódzkie sądy administracyjne zaczęły wydawać orzeczenia zgodne z nową linią interpretacyjną. Ani gminy ani ich jednostki budżetowe nie wiedziały jak wykonywać „nowe” obowiązki.
Kwestią wzbudzającą dodatkowe wątpliwości było uznanie, że samorządowe zakłady budżetowe są podmiotami mającymi podmiotowość podatkową w zakresie VAT.
Pytanie prejudycjalne
Ze względu na duże wątpliwości i zamieszanie związane z wydaną uchwałą, dnia 10 grudnia 2013 r. NSA postanowił zwrócić się z pytaniem następującym pytaniem do TSUE: Czy w świetle art. 4 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana - Dz. Urz. UE z 2012 r., Nr C 326, s. 13 i nast.) jednostka organizacyjna gminy (lokalnego organu władzy w Polsce) może być uznana za podatnika VAT w sytuacji, gdy wykonuje czynności w charakterze innym niż organ władzy publicznej w rozumieniu art. 13 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE z 2006 r., Nr L 347, s. 1 i nast. ze zm.), pomimo, że nie spełnia warunku samodzielności (niezależności) przewidzianego w art. 9 ust. 1 tej dyrektywy?
Trudno w tej chwili przewidzieć jaka będzie odpowiedź Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wiadomo jednak, że wydane orzeczenie w sprawie C-276/14 będzie miało duże znaczenie dla całego systemu.
Tomasz Bojkowski
Dominika Widła
