Aleksander Gałek

    Aleksander Gałek

    Zapytaj eksperta

    06.12.2022

    Polski Ład 3.0 - zmiany w CIT od 2023 r.

    Dnia 25 października 2022 r. ogłoszono w Dzienniku Ustaw ustawę nowelizującą przepisy dotyczące CIT. Większość zmian w tym podatku, wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu 3.0 zacznie obowiązywać już od 2023 roku. Z poniższego artykułu dowiesz się szczegółowo, co się zmieni.

     

    Odroczenie podatku minimalnego CIT

     

    Minimalny podatek dochodowy od osób prawnych został wprowadzony do ustawy o CIT wraz z pakietem rozwiązań Polskiego Ładu. Podstawą jego wyliczenia miały być przychody i koszty poniesione przez podatników. Więcej o tym czym jest minimalny podatek dochodowy oraz kogo obciąża piszemy w artykule Minimalny podatek dochodowy – kto i kiedy go płaci? 

     

    Rozwiązanie to miało wejść w życie już od stycznia 2022 roku, jednak ostatecznie ustawodawca w związku z sytuacją polityczno-gospodarczą zdecydował się na zawieszenie przepisów o podatku minimalnym na dwa lata, tj. do końca 2023 roku - a więc o rok dłużej, niż przewidywano w pierwotnym projekcie ustawy nowelizującej. Oznacza to, że podatnicy będą podlegać tym przepisom dopiero rozliczając się z CIT za 2024 r., o ile oczywiście w międzyczasie nie zostaną wprowadzone kolejne zmiany.

     

    Ustawa zakłada także zmiany w samej konstrukcji minimalnego podatku CIT. Najważniejszą zmianą jest podwyższenie wskaźnika rentowości z 1% do 2%. Rozszerzono również katalog wyłączeń z podatku minimalnego CIT. Przepisom o podatku minimalnym nie będą podlegać m.in. mali podatnicy CIT, podatnicy, u których rentowność w jednym z 3 ostatnich lat podatkowych była powyżej wskaźnika 2%, spółki komunalne, spółki uzyskujące przychody głównie ze świadczonych usług zdrowotnych czy też podatnicy postawieni w stan upadłości bądź likwidacji.

     

    Ustawodawca wprowadził także możliwość wyboru przez podatnika jednej z dwóch metod ustalania podstawy opodatkowania. Pierwsza z możliwości dotyczy wyboru jako podstawy opodatkowania 3% przychodów (innych niż z zysków kapitałowych), zaś druga opiera się na podstawie opodatkowania stanowiącej 1,5% takich przychodów, powiększonej o nadmiarowe koszty finansowania dłużnego i usług niematerialnych, ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych.

     

    Nowelizacja zakłada również zmianę metody wyliczania podatku minimalnego CIT poprzez wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów m.in. wartości podatku akcyzowego, opłat z tytułu umów leasingu, w tym odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego (jeżeli dokonuje ich korzystający) czy też 20% kosztów z tytułu wynagrodzeń, składek na ZUS i wpłat na PPK. Z przychodów i z kosztów wyłączono także wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej.

     

    Zmiany w estońskim CIT

     

    Ryczałt od dochodów spółek (tzw. estoński CIT) jest formą opodatkowania niektórych podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Głównym założeniem estońskiego CIT jest brak konieczności płacenia podatku dochodowego aż do momentu wypłaty zysku. Szerzej na temat tego na czym polega estoński CIT oraz jakie korzyści wynikają obecnie z wyboru tego reżimu podatkowego przeczytasz w naszym artykule Estoński CIT – dlaczego warto? 

     

    Nowelizacja ustawy o CIT nie pominęła także przepisów dotyczących estońskiego CIT. Wprowadzone zmiany nie są znaczące, ich celem była przede wszystkim korekta przepisów budzących wątpliwości interpretacyjne.

     

    Do pewnego momentu organy podatkowe w wydawanych interpretacjach uważały, że wydatki na samochody osobowe użytkowane przez pracowników w sposób mieszany są tzw. ukrytym zyskiem. Następnie organy przyjęły inną wykładnię, według której takie wydatki uznawane są za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule Estoński CIT a samochody służbowe pracowników – czy są opodatkowane?

     

    Warto wspomnieć, że stanowisko to podważył w wyroku z dnia 18 października 2022 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku sygn. I SA/Gd 917/22, wskazując, że obecnie brzmiące przepisy nie przewidują opodatkowania wydatków na auta wykorzystywane w sposób mieszany przez pracowników (jeśli nie są oni jednocześnie wspólnikami lub podmiotami powiązanymi).


    Stanowisko to zostało potwierdzone także w najnowszym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 9 listopada 2022 r. (sygn. I SA/Op 293/22). WSA w Opolu wskazał, że organ z wykorzystaniem analogii w sposób nieuprawniony dokonał wykładni, która nałożyła na podatnika obowiązek podatkowy niewynikający z ustawy. Kolejny wyrok znacznie wpływa na szanse podatników w zakresie obrony stanowiska, zgodnie z którym wydatki na używanie ww. samochodów nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, a tym samym nie powinny być opodatkowane estońskim CIT w 2022 r. 

     

    Ostatecznie wątpliwości w tym zakresie rozwiał ustawodawca, bowiem od 2023 roku w ustawie o CIT będzie wskazane wprost, że wydatkami związanymi z działalnością gospodarczą będą wyłącznie wydatki i odpisy amortyzacyjne z tytułu trwałej utraty wartości, związane z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

     

    • w pełnej wysokości – w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej;
    • w wysokości 50% – w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.

     

    Równie istotną zmianą dotyczącą estońskiego CIT jest kwestia wygaśnięcia zobowiązania podatkowego z tytułu tzw. korekty wstępnej. W ustawie doprecyzowano, że zobowiązania podatkowe wynikające z tzw. pierwotnej korekty wygasają w całości po zakończeniu co najmniej jednego pełnego okresu rozliczeniowego na estońskim CIT, czyli po czterech latach podatkowych.

     

    Uściślono również termin zapłaty estońskiego CIT w przypadku wypłaty zysku wspólnikom (lub na pokrycie strat sprzed wejścia na estoński CIT). Nowe przepisy przewidują, że na zapłatę podatku oraz złożenie deklaracji spółka będzie miała czas do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o wypłacie zysku (lub pokryciu straty sprzed wejścia na estoński CIT). Jednocześnie ustawodawca uchylił art. 28n ust. 2 ustawy o CIT, który dotyczył podejmowania uchwał o wypłacie zysku w drugiej połowie roku.

     

    Zmiany w CIT od 2023 r. zakładają ponadto, że warunek estońskiego CIT w postaci minimalnego zatrudnienia na podstawie umowy innej niż umowę o pracę (np. umowy zlecenia) jest spełniony, gdy podatnik estońskiego jest w związku z tą umową płatnikiem w odniesieniu do przynajmniej jednego z podanych obok obciążeń - PIT lub ZUS.

     

    Podsumowanie zmian w estońskim CIT od 2023 r. znajdziesz w naszym artykule Estoński CIT dla kogo w 2023 r.?

     

    Polska Spółka Holdingowa

     

    W ramach omawianej nowelizacja przepisów zmieniono również część zasad dotyczących tzw. polskiej spółki holdingowej. Status polskiej spółki holdingowej może posiadać jedynie taka spółka, która spełnia szereg warunków, m.in. prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, nie należy do podatkowej grupy kapitałowej, a jej udziałowcem (akcjonariuszem) nie jest podmiot z raju podatkowego. Konieczne jest również posiadanie przez taką spółkę bezpośrednio co najmniej 10% udziałów (akcji) w krajowej lub zagranicznej spółce zależnej. Dotychczas na gruncie ustawy o CIT polską spółką holdingową mogła zostać wyłącznie spółka akcyjna albo spółka z o.o. będąca polskim rezydentem podatkowym. Dzięki nowelizacji przepisów, z tego rozwiązania będzie mogło skorzystać więcej spółek. Od 1 stycznia 2023 roku polską spółką holdingową będzie mogła zostać, oprócz spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej, także prosta spółka akcyjna.

     

    Posiadanie statusu spółki holdingowej umożliwia skorzystanie z tzw. zwolnienia holdingowego, dotyczącego przychodów z dywidend otrzymywanych przez spółki holdingowe od spółek zależnych oraz ze sprzedaży udziałów lub akcji w spółkach zależnych. Istotną zmianą w tym zakresie jest zwiększenie obecnie obowiązującego 95% zwolnienia z opodatkowania przychodów z dywidend wypłacanych do polskiej spółki holdingowej do 100%.

     

    Poprzez nowelizację złagodzono również warunki dla spółki zależnej. Od przyszłego roku polska spółka holdingowa będzie mogła posiadać więcej niż 5 proc. udziałów lub akcji w innych spółkach (obecnie istnieje taki limit). Dodatkowo, ustawodawca w ramach nowelizacji zniósł także zakaz posiadania przez spółki zależne ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną.

     

    Jednocześnie wymagany minimalny okres nieprzerwanego posiadania udziałów/akcji przewidzianych w przepisach oraz spełnienia pozostałych warunków ustawowych (wskazanych w definicjach spółki holdingowej i spółek zależnych) został wydłużony z jednego roku do dwóch lat.

     

    Rewolucja w podatku u źródła (WHT)

     

    Podatek u źródła (WHT) to specyficzna forma podatku dochodowego (CIT/PIT) od przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników niebędących polskimi rezydentami podatkowymi. Podatek ten pobierany jest przez płatnika od niektórych dochodów jak np. odsetki, należności licencyjne, dywidendy czy wybrane usługi niematerialne.

     

    W zakresie podatku u źródła nowelizacja przepisów ustawy o CIT dotyczy przede wszystkim wydłużenia terminów do złożenia ww. oświadczeń WH-OSC: pierwotnego (pierwszego) i następczego (potwierdzającego). W oświadczeniach WH-OSC płatnik oświadcza, że nie widzi żadnych przeszkód do wstrzymania się z poborem podatku u źródła. Składanie oświadczenia służy przede wszystkim uniknięciu konieczności stosowania tzw. mechanizmu pay&refund, a więc pobrania podatku u źródła według stawki podstawowej (19% od dywidend oraz 20% od m.in. odsetek i należności licencyjnych), a następnie ubiegania się o zwrot nadpłaty.

     

    Po zmianie przepisów, oświadczenie pierwotne płatnika należy złożyć nie później niż do ostatniego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do przekroczenia limitu 2 mln zł. Wydłużono także jego ważność do końca roku podatkowego, dzięki czemu złożenie oświadczenia pierwotnego umożliwi niestosowanie mechanizmu zapłaty i zwrotu do końca roku podatkowego płatnika. Natomiast obowiązek złożenia oświadczenia następczego powstanie dopiero w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego.

     

    Likwidacja ukrytej dywidendy

     

    Regulacje dotyczące ukrytej dywidendy miały wejść w życie od 1 stycznia 2023 r. W założeniu, przepisy te miały służyć zwalczaniu kreowania sztucznych kosztów. Ustawodawca chciał wyłączyć z kosztów uzyskania przychodu świadczenia na rzecz podmiotu powiązanego w sytuacji, gdy wysokość lub termin poniesienia tych świadczeń byłby w jakikolwiek sposób zależny od osiągniętego zysku. Więcej na temat ukrytej dywidendy możesz przeczytać w naszym artykule Polski Ład a ukryta dywidenda.

     

    Ostatecznie, w ustawie nowelizującej ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych uchylono całkowicie przepisy ukrytej dywidendzie z uwagi na liczne wątpliwości interpretacyjne oraz ich przewidywany negatywny wpływ na działalność spółek i wspólników.

     

    Uproszczenie przepisów o uldze na złe długi

     

    Ulga na złe długi to rozwiązanie, które pozwala podatnikom na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w sytuacji, gdy nie otrzymali płatności od nierzetelnego kontrahenta. Na gruncie ustawy o CIT obowiązują restrykcyjne warunki ograniczające możliwość skorzystania z tej preferencji, jednak w ramach omawianej nowelizacji ustawodawca uprościł przepisy także w tym zakresie.

     

    Uchylona została bowiem obecnie funkcjonująca regulacja, która nakazuje podatnikowi, dokonującemu odpowiednich zwiększeń/zmniejszeń wynikających z ulgi na złe długi, wykazania w zeznaniu podatkowym wierzytelności albo zobowiązania, z którymi związane są te zwiększenia lub zmniejszenia. Tym samym, podatnicy korzystający z ulgi na złe długi nie będą mieli obowiązku składania załącznika do CIT-8.

     

    Zmiany w zakresie dokumentowania tzw. transakcji rajowych

     

    Do najważniejszych zmian w zakresie regulacji dotyczących cen transferowych należy uchylenie przepisów nakładających obowiązek dokumentacyjny dla pośrednich transakcji rajowych. Pośrednie transakcje rajowe to takie transakcje, w których występuje tzw. rzeczywisty właściciel mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

     

    Tym samym podatnicy nie mają już obowiązku weryfikowania swoich kontrahentów w zakresie posiadania przez nich statusu rzeczywistych właścicieli płatności wynikających z realizowanych z nimi transakcji. Wskazane zmiany wchodzą w życie w dniu ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2021 r.

     

    Zmianie ulegają także progi, których przekroczenie skutkuje koniecznością sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Dotychczas progi dokumentacyjne dla transakcji realizowanych bezpośrednio z podmiotami z rajów podatkowych wynosiły 100 000 zł, niezależnie od rodzaju transakcji. Nowelizacja zakłada podwyższenie tych progów do 2,5 mln zł w przypadku transakcji finansowych oraz 500 tys. zł w przypadku transakcji niefinansowych. Przepisy dotyczące podniesienia progów dokumentacyjnych dla transakcji z podmiotami z tzw. rajów podatkowych wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, zaś przepisy przejściowe zakładają stosowanie tych przepisów zarówno do 2021, jak i 2022 roku.

     

    Podsumowanie zmian w estońskim CIT od 2024 r. znajdziesz w naszym artykule Estoński CIT - dla kogo od 2024 r.?   

     

    Arkadiusz Raducki

    Aleksandra Stankiewicz

    Tagi CIT Polski Ład zmiany w CIT

    Potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie?
    Skontaktuj się z nami:

    Kancelaria Prawna PragmatIQ

    kancelaria@doradzamy.to

    Masz pytania?

    Skontaktuj się z ekspertem!

    Wojciech Kaptur

    Radca prawny,

    Doradca podatkowy

    w.kaptur@doradzamy.to

    Napisz mail

    Popularne tematy

    Newsletter

    • otrzymasz bezpłatne opracowanie najczęstszych błędów przy zakładaniu spółki komandytowej
    • bez spamu
    • raz w miesiącu
    Tagi CIT Polski Ład zmiany w CIT