Podatnicy występujący z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnych w kwestii opodatkowania VAT lub PCC udzielanych pożyczek do niedawna otrzymywali niekorzystne dla siebie rozstrzygnięcia. Ostatnio jednak stanowisko organów interpretacyjnych zmieniło się diametralnie.
Sprawdź nasz kurs online "Spółka z o.o. – nowe możliwości i korzyści w obliczu zmian podatkowych"
|
Umowa pożyczki – PCC i VAT
Jedną z czynności cywilnoprawnych podlegających PCC jest umowa pożyczki. O niuansach związanych z tym opodatkowaniem oraz ujednoliconej stawce podatku dla pożyczek wynoszącej obecnie 0,5% piszemy w artykule PCC od pożyczek – korzystna zmiana dla pożyczkobiorców.
Umowa pożyczki może podlegać również opodatkowaniu podatkiem VAT. Będzie tak zasadniczo w przypadku, kiedy udzielać jej będzie podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą. Udzielenie takiej pożyczki nie będzie jednak powodowało konieczności zapłaty podatku VAT z tego tytułu, ponieważ czynności udzielania kredytów i pożyczek korzystają ze zwolnienia przedmiotowego.
Zgodnie z przepisami ustaw podatkowych, fakt podlegania danej czynności opodatkowaniu VAT wyklucza jednocześnie opodatkowanie PCC. Istotne jest zatem ustalenie, w jakich przypadkach udzielenie pożyczki będzie stanowiło transakcję podlegającą VAT.
Dotychczasowa linia interpretacyjna
W ostatnich latach organy podatkowe zgodnie uznawały, że podleganie pożyczek opodatkowaniu VAT lub PCC jest zależne od przedmiotu działalności podatników ich udzielających.
Zgodnie z tym poglądem, jeżeli w ramach swojej działalności przedsiębiorca świadczy usługi pożyczkowe (stanowi to przedmiot lub jeden z przedmiotów jego działalności), to udzielenie przez niego pożyczki opodatkowane jest VAT, a w konsekwencji nie podlega PCC. Udzielanie kredytów i pożyczek korzysta ze zwolnienia z VAT, nie ma więc konieczności zapłaty podatku od takiej transakcji.
Jeśli natomiast przedsiębiorca nie zajmuje się profesjonalnie działalnością pożyczkową, to udzielenie przez niego okazjonalnej pożyczki nie jest traktowane jako działanie podatnika VAT, podlega zatem PCC.
Taka wykładnia przepisów stawiała w mniej korzystanej sytuacji te podmioty gospodarcze, które udzielały pożyczek tylko „przy okazji”, ponieważ pojawiał się obowiązek zapłaty PCC, nie mogły korzystać ze zwolnienia VAT.
Podatnicy skarżyli otrzymywane interpretacje indywidualne, jednak sądy administracyjne podzielały podejście fiskusa.
Zmiana linii interpretacyjnej
Od 2019 r. stanowisko Dyrektora KIS uległo znaczącej zmianie. W interpretacjach indywidualnych zaczęto potwierdzać negowane wcześniej stanowiska. Organy interpretacyjne uznają obecnie, że nawet okazjonalne pożyczki, których dokonują przedsiębiorcy nie zajmujący się profesjonalnie takimi czynnościami, podlegają VAT i to niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, a także niezależnie od statusu drugiej strony umowy. Z punktu widzenia przedsiębiorców i ich kontrahentów jest to więc zmiana korzystna ponieważ oznacza brak opodatkowania PCC.
Stanowisko to można już uznać za ugruntowane z uwagi na liczbę podobnych interpretacji wydanych w ostatnim czasie. Przykładowo można wskazać na interpretacje:
- z dnia 29 stycznia 2021 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO
- z dnia 05 stycznia 2021 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.229.2020.2.PB
- z dnia 23 grudnia 2020 r., nr 0111-KDIB2-3.4014.336.2020.4.BD
- z dnia 30 października 2020 r., nr 0111-KDIB2-3.4014.236.2020.3.ASZ
- z dnia 19 października 2020 r., nr 0113-KDIPT1-2.4012.595.2020.3.IR
Szanse na utrzymanie się nowego podejścia
Zazwyczaj zmiana linii interpretacyjnej jest następstwem zmiany stanowiska wyrażanego w orzeczeniach sądów administracyjnych. W tym przypadku nie miało to jednak miejsca - sądy podzielały w całości wcześniejsze poglądy organów interpretacyjnych w kwestii opodatkowania pożyczek.
Najprawdopodobniej zatem w przypadku sporu na tym tle „nowe” interpretacje zostałyby uchylone. Postępowanie sądowe wszczynane jest jednak poprzez złożenie skargi przez podatników niezgadzających się z wydanymi interpretacjami. Podejrzewać więc można, że otrzymując korzystne interpretacje podatnicy nie będą ich skarżyć.
Jeżeli zatem nie będzie na tle nowej linii interpretacyjnej dochodzić do sporów sądowych, nie zostanie także wydana przeciwna interpretacja ogólna, to nowa, korzystna linia interpretacyjna ma szanse się utrzymać w praktyce organów interpretacyjnych (szczególnie ważne jest to na etapie kontroli).
Nasi specjaliści stale monitorują aktualną praktykę interpretacyjną i sądową. W przypadku pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.
Mateusz Janus
Dominika Widła
