Prosta spółka akcyjna, pomimo swojej nowości, może zaoferować przedsiębiorcom wiele interesujących rozwiązań podatkowych. Jak PSA wypada na tle "starych" spółek kapitałowych?
Opodatkowanie prostej spółki akcyjnej
Prosta spółka akcyjna (PSA) podobnie jak inne spółki kapitałowe jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych (podatkiem CIT). Oznacza to, że na poziomie prostej spółki akcyjnej właściwe będzie zastosowanie:
- stawki podatku CIT 9% od podstawy opodatkowania dla podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w danym roku podatkowym lub których przychód brutto za poprzedni rok podatkowy nie przekroczył 2 mln euro (tzw. mali podatnicy) oraz przychód netto za bieżący rok podatkowy również nie przekroczył 2 mln euro,
- stawki podatku CIT 19% od podstawy opodatkowania dla pozostałych podatników.
Powyższe sprawia, że poziom opodatkowania prostej spółki akcyjnej nie różni się w znaczny sposób od innych spółek kapitałowych. Warto zauważyć, że prosta spółka akcyjna może skorzystać z różnego rodzaju ulg i preferencji takich jak estoński CIT, o czym piszemy więcej w naszym artykule Prosta spółka akcyjna - z jakich ulg podatkowych korzysta?
Prosta spółka akcyjna może być także podatnikiem podatku VAT.
Opodatkowanie akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej
Wypłata zysków z prostej spółki akcyjnej na rzecz akcjonariuszy podatkowo jest traktowana jak dywidenda. Wypłacane kwoty opodatkuje pierwotnie prosta spółka akcyjna będąca podatnikiem CIT a następnie akcjonariusz zryczałtowanym podatkiem dochodowym od zysków kapitałowych.
Stawka podatku CIT lub PIT bez wyjątku wyniesie 19% podstawy opodatkowania.
Wpływ ZUS na zobowiązania podatkowe akcjonariuszy PSA
Co do zasady, w prostej spółce akcyjnej akcjonariusze nie będą podlegali obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz składce zdrowotnej.
Sytuacja wygląda odmiennie, jeżeli akcjonariusz (bez względu na ogólną liczbę akcjonariuszy w spółce) zdecyduje się na wniesienie wkładu w postaci świadczenia pracy lub usług.
Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidują, że akcjonariusz PSA wnoszący wkład w opisany sposób zostanie zobowiązany do zapłaty zarówno składek na ubezpieczenia społeczne obliczonych od zadeklarowanej kwoty, jak również składki zdrowotnej, której podstawą jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw za IV kwartał roku, poprzedzającego rok, za który jest opłacana. Oczywiście obowiązek uiszczenia składek dotyczy wyłącznie osób fizycznych i nie dotyczy osób prawnych.
Tematykę składek ZUS oraz ubezpieczenia zdrowotnego w prostej spółce akcyjnej szczegółowo poruszyliśmy w naszym artykule Prosta spółka akcyjna - ZUS i składka zdrowotna.
Potrójne opodatkowanie w prostej spółce akcyjnej
Jak już zostało wskazane, w przypadku akcjonariuszy PSA wszelkie wypłaty zysków spółki na ich rzecz zostaną objęte podatkiem od zysków kapitałowych. Sprawia to, że otrzymywany przez nich dochód jest podwójnie opodatkowany.
W pewnych wyjątkowych sytuacjach może dojść do sytuacji, w której otrzymywane przez akcjonariuszy kwoty zostaną opodatkowane po raz trzeci. Wiąże się to z obowiązkowymi odpisami na kapitał akcyjny PSA. Zgodnie z przepisami KSH, prosta spółka akcyjna jest zobowiązana do dokonywania odpisów na kapitał akcyjny w wysokości 8% zysku wynikającego ze sprawozdania za ostatni rok, do momentu gdy kapitał akcyjny osiągnie 5% wartości zobowiązań spółki.
Biorąc pod uwagę regulacje ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wpłata na kapitał akcyjny dokonana przez akcjonariuszy podlega opodatkowaniu stawką 19% (dotyczy to również tych obowiązkowych wpłat). Jeżeli w przyszłości akcjonariusze podejmą decyzję o wypłacie środków zgromadzonych na kapitale akcyjnym zostaną więc one ponownie opodatkowane, tym razem już po raz trzeci.
Z tych względów warto zadbać, by już na starcie lub w trakcie istnienia PSA wysokość kapitału akcyjnego była odpowiednia, by uniknąć obowiązkowych odpisów z zysku.
Masz konflikt lub chcesz zmienić wspólnika? Zobacz jak prawidłowo to zrobić z naszej najnowszej książki o spółce z o.o.!
Opodatkowanie pracowniczych programów motywacyjnych w prostej spółce akcyjnej
Coraz popularniejszym rozwiązaniem jest nagradzanie pracowników przez spółkę poprzez przekazanie na ich rzecz akcji lub opcji na wykup akcji spółki. Ten rodzaj programów pozwala na częściowe uzależnienie wynagrodzenia premiowego pracowników od osiąganych dochodów spółek kapitałowych. Wraz z nowelizacją przepisów, która weszła w życie 1 stycznia 2022 roku, ten rodzaj motywacji pracowników obejmuje także prostą spółkę akcyjną.
Programy motywacyjne są korzystne podatkowo bowiem w przeciwieństwie do premii wypłaconej w postaci pieniężnej, otrzymane przez pracownika akcje stanowią przysporzenie majątkowe dopiero w momencie ich zbycia. Dopiero wtedy też nastąpi powstanie obowiązku podatkowego, a uzyskany dochód zostanie opodatkowany stawką 19%.
Jeśli jednak z otrzymanych akcji pracownik uzyskiwałby dywidendę, to wówczas oczywiście jest już ona opodatkowana na właściwych dla niej zasadach w chwili otrzymania.
Opodatkowanie prostej spółki akcyjnej podatkiem od czynności cywilnoprawnych
Ustawa, którą została wprowadzona nowelizacja kodeksu spółek handlowych nie dostosowała definicji spółki kapitałowej (poprzez dodanie prostej spółki akcyjnej) w ramach ustawy o PCC do której należą m.in. spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka europejska. Sprawia to, że spółka kapitałowa jest definiowana odmiennie w kodeksie spółek handlowych oraz ustawie o PCC.
W związku z powyższym, w przeciwieństwie do innych spółek kapitałowych czynności na kapitale prostej spółki akcyjnej nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Szerzej ten temat poruszamy w naszym artykule Prosta spółka akcyjna a PCC.
Prosta spółka akcyjna - podatek to nie wszystko
Ze względu na swoje konsekwencje finansowe, w prostej spółce akcyjnej podatki mogą wzbudzać znaczne emocje, jednakże niemniej istotne są inne formalno-prawne aspekty funkcjonowania tego rodzaju spółki.
Zachęcamy do zapoznania się z serią naszych artykułów o PSA, w szczególności Zalety i wady prostej spółki akcyjnej oraz Jakie są organy w prostej spółce akcyjnej?, które krok po kroku przeprowadzą Was przez meandry działalności prostej spółki akcyjnej.
Zapraszamy również do subskrybowania naszego newslettera, w którym omawiamy najważniejsze wydarzenia w ostatnim czasie, takie jak orzeczenia wydawane przez Naczelny Sąd Administracyjny oraz wszelkie kwestie podatkowe niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej.
Kacper Tokarz
