Aleksander Gałek

    Aleksander Gałek

    Zapytaj eksperta

    13.04.2017

    Rezygnacja z prawa do zachowku za życia spadkodawcy – czy ułatwi sukcesję firm rodzinnych?

    Właściciel firmy może zapisać ją w testamencie wybranej osobie, np. temu członkowi rodziny, który pomaga mu w jej prowadzeniu. Problem w tym, że po śmierci właściciela, sukcesor firmy będzie musiał zapłacić zachowek należny pozostałym członkom rodziny, których właściciel pominął w swoim testamencie. Aby zachowek nie skłócił rodziny w przyszłości warto zastanowić się nad rozwiązaniem, które podsunął Sąd Najwyższy.

     

     

    Zamów nasz kurs online "Fundacja rodzinna - sukcesja w biznesie w praktycznych pytaniach i odpowiedziach"

    Z kursu dowiesz się m.in:

    • Na co koniecznie zwrócić uwagę przy planowaniu sukcesji i założeniu fundacji rodzinnej?
    • Kto majatek należy wnieść do fundacji rodzinnej, w jaki sposób to zrobić i jakie wiążą się z tym skutki podatkowe?
    • Jak opodatkowana jest fundacja rodzinna i wypłata świadczeń na rzecz jej beneficjentów?
    • Czy fundacja rodzinna pozwala na uniknięcie obowiązku zapłaty zachowku?
    • Jak wygląda prowadzenie księgowości w fundacji rodzinnej

    Zobacz program i zamów tutaj.

     

    Czym jest prawo do zachowku?

     

    Zachowek służy temu, żeby zabezpieczyć członków najbliższej rodziny spadkodawcy przed niekorzystnymi dla nich zapisami testamentowymi (np. przed sytuacją, w której spadkodawca zapisuje swoją firmę określonej osobie, w wyniku czego pominięci w testamencie członkowie rodziny spadkodawcy odziedziczą po nim majątek uszczuplony o wartość tej firmy).

     

    Zachowek odpowiada 1/2 wartości udziału w spadku jaki przypadłby spadkobiercy gdyby dziedziczył spadek na zasadach ustawowych, tj. z pominięciem testamentu. Jeżeli osoba uprawniona do zachowku jest trwale niezdolna do pracy albo jest małoletnia, zachowek wynosi 2/3 wartości udziału w spadku jaki przypadłby tej osobie gdyby dziedziczyła na zasadach ustawowych.

     

    Uprawnione do zachowku są osoby pozostające w bliskiej więzi rodzinnej ze spadkodawcą, tj. zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki, prawnuki itd.) i jego małżonek. Jeżeli spadkodawca nie miał zstępnych w chwili śmierci, prawo do zachowku przysługuje jego małżonkowi i rodzicom.

     

    Zachowek jako źródło konfliktu

     

    Członek rodziny spadkodawcy dziedziczący firmę może zostać wezwany do zapłaty zachowku

    przez pozostałych członków swojej rodziny nawet zaraz po ogłoszeniu testamentu. Oznacza to, że powinien dysponować znacznymi środkami finansowymi na spłatę zachowku praktycznie z dnia na dzień. W wielu przypadkach może to doprowadzić do trwałego konfliktu rodzinnego oraz znacznie utrudnić sukcesję biznesu.

     

    Wykorzystaj 100% możliwości jakie daje fundacja rodzinna. Sprawdź naszą książkę!

     

    Zrzeczenie się prawa do zachowku

     

    W ostatnim czasie Sąd Najwyższy zajął się sprawą, która dotyczyła zapisania w testamencie firmy jednemu z trzech synów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2017 roku, sygn. sprawy. III CZP 110/16). Clue sprawy polegało na tym, że jeden z synów postanowił ułatwić bratu sukcesję firmy rezygnując z prawa do zachowku, który sukcesor miałby obowiązek mu zapłacić w przyszłości. Niestety jednak notariusz odmówił sporządzenia aktu obejmującego takie oświadczenie wskazując, że prawo spadkowe nie przewiduje takiej możliwości. Sąd Najwyższy uznał natomiast, że co prawda obowiązujące przepisy milczą na ten temat, to jednak istnieje możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku za życia spadkodawcy. Co to oznacza w praktyce?

     

    Możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku za życia spadkodawcy może znacznie ułatwić testamentowe przekazywanie firm rodzinnych. Właściciel firmy mógłby bowiem zawczasu zawrzeć takie umowy z osobami uprawnionymi do zachowku i zapewnić płynne przejście firmy na wskazanego przez siebie następcę bez ryzyka wywołania konfliktu na tle rozliczenia zachowku, co do tej pory stanowiło duży mankament przekazywania firm rodzinnych.

     

    Innym interesującym zagadnieniem związanym z planowaniem spadkowym jest przygotowanie spółki na sukcesję. Na ten temat możesz z kolei przeczytać w naszym artykule Jak przygotować spółkę na sukcesję, aby uniknąć sporu? 

    Chesz wiedzieć więcej na temat zachowku? Przczytaj także: Zachowek - co to jest, kto i kiedy może go żądać?

     

    Jak przygotować się do zmiany warty w Twojej firmie? Obejrzyj nasz film instruktoważowy!

     

     

    Aleksander Gałek

    Tagi dziedziczenie

    Potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie?
    Skontaktuj się z nami:

    Kancelaria Prawna PragmatIQ

    kancelaria@doradzamy.to

    Zobacz także

    Przekształcenia spółek

    Sukcesja firmy jednoosobowej – nadchodzą zmiany!

    Komandytowa

    Umowa spółki komandytowej - co warto w niej zawrzeć?

    Masz pytania?

    Skontaktuj się z ekspertem!

    Wojciech Kaptur

    Radca prawny,

    Doradca podatkowy

    w.kaptur@doradzamy.to

    Napisz mail

    Popularne tematy

    Newsletter

    • otrzymasz bezpłatne opracowanie najczęstszych błędów przy zakładaniu spółki komandytowej
    • bez spamu
    • raz w miesiącu
    Tagi dziedziczenie