Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują nowe zasady dotyczące rozliczania w PIT dochodów z uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Dowiedz się, jakie korzyści wynikają z nowych regulacji!
Inwestycja w fundusze inwestycyjne – na czym polega
Fundusz inwestycyjny stanowi formę zbiorowego inwestowania. Jego majątek powstaje w wyniku połączenia środków finansowych wszystkich uczestników (inwestorów). Środki są inwestowane w różnego rodzaju aktywa, takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości, zależnie od profilu danego funduszu. Inwestorzy kupują jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne, które reprezentują ich udział w funduszu. Zarządzanie funduszem odbywa się przez profesjonalne towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), które dokonują wyboru aktywów, w celu maksymalizacji zwrotu dla uczestników przy jednoczesnym kontrolowaniu ryzyka inwestycyjnego. Zyski lub straty funduszu są dzielone proporcjonalnie do liczby posiadanych jednostek uczestnictwa przez inwestorów.
Stare zasady rozliczania PIT od dochodów z funduszy inwestycyjnych
Do 31 grudnia 2023 roku dochody z uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych podlegały opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem od dochodów kapitałowych (potocznie zwanym podatkiem Belki) w wysokości 19%, niezależnie od charakteru wypłaty. W przypadku uzyskania dochodu przez osobę fizyczną z tytułu posiadania lub zbycia jednostek uczestnictwa, fundusz inwestycyjny jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, był zobowiązany do pobrania oraz odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego.
Inwestorzy byli zwolnieni z samodzielnego rozliczania podatku od dochodów uzyskanych z funduszy inwestycyjnych. Wygoda ta była związana jednak z negatywnymi konsekwencjami. Przykładowo, gdy odkupienie lub konwersja jednostek uczestnictwa przynosiła stratę, inwestorzy nie mieli możliwości rozliczenia tej straty z innymi dochodami osiągniętymi z innych inwestycji (np. z tytułu zbycia akcji albo zbycia jednostek uczestnictwa w innym funduszu).
Co się zmieniło od 2024 r.?
Od 1 stycznia 2024 roku zmienił się sposób rozliczania dochodów uzyskanych w wyniku umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Zgodnie z nowelizacją przepisów zawartą w ustawie z 26 maja 2023 roku, dochody osiągnięte z wymienionych powyżej czynności, opodatkowane są według stawki 19%, na takich samych zasadach, jak dochody uzyskane m.in. ze zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych.
W praktyce oznacza to, że obowiązek prawidłowego rozliczenia oraz zapłaty podatku ciąży na inwestorach, posiadaczach jednostek uczestnictwa w funduszu. Do końca lutego roku następującego po roku uzyskania przychodu, inwestorzy otrzymają od TFI formularz PIT-8C, zawierający informacje o przychodach i kosztach związanych z inwestycjami w fundusze inwestycyjne. Na tej podstawie będą musieli samodzielnie złożyć zeznanie podatkowe na formularzu PIT-38, w terminie do 30 kwietnia roku, wykazując wszystkie przychody i koszty, także te pochodzące z innych inwestycji kapitałowych. W tym terminie inwestor będzie również obowiązany do zapłaty podatku, jeżeli takowy będzie wynikał ze złożonej deklaracji.
Nowe zasady z korzyścią dla podatnika
Wprowadzone zmiany umożliwią inwestorom kompensowanie dochodów uzyskanych z funduszy inwestycyjnych ze stratami poniesionymi w wyniku takich inwestycji, na przykład ze sprzedaży jednostek innego funduszu. Ponadto zyski i straty z funduszy inwestycyjnych będą mogły być kompensowane z zyskami i stratami z innych inwestycji kapitałowych, takich jak np. sprzedaż papierów wartościowych.
Jeśli inwestor poniesie stratę w danym roku podatkowym, będzie mógł ją rozliczyć w ciągu kolejnych 5 lat podatkowych z dochodami z tego samego źródła lub zgodnie z przepisami ustawy o PIT – jednorazowo, w jednym z najbliższych 5 lat podatkowych. Dotychczas taki sposób rozliczenia strat nie obejmował strat z funduszy inwestycyjnych.
Nowe regulacje nie dotyczą produktów emerytalnych takich jak IKE, IKZE, PPE, ani w większości przypadków przychodów z PPK.
Należy też pamiętać, że fundusze nie będą wystawiać informacji PIT-8C dla inwestorów działających w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie obrotu instrumentami finansowymi.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w prawidłowym rozliczeniu podatków za dany rok, w tym z realizowanych inwestycji, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami!
Adam Grobelny
Eryk Stefanicki
