Spółka cicha to interesująca opcja biznesowa – pozwala jednemu wspólnikowi uzyskać korzystne wsparcie finansowe dla działalności gospodarczej, a drugiemu czerpać korzyści z inwestycji w sposób anonimowy i uproszczony. Czy jednak zawarcie umowy spółki cichej jest możliwe przez spółkę opodatkowaną estońskim CIT?
Spółka cicha - zasady i struktura
Spółka cicha w polskim systemie prawnym funkcjonuje na zasadzie swobody umów wynikającej z kodeksu cywilnego. Jej uczestnicy mogą kształtować stosunek prawny według własnego uznania z poszanowaniem ogólnych zasad prawa. Niemniej jednak, pomimo braku szczegółowych uregulowań kodeksowych, tego typu stosunek prawny bywa stosowany w obrocie gospodarczym.
Istotą spółki cichej jest uczestnictwo podmiotu (zwanego cichym wspólnikiem), w zyskach generowanych przez przedsiębiorstwo prowadzone przez drugiego wspólnika w zamian za wniesienie określonego wkładu. Kluczowe elementy dla spółki cichej to m.in. prawo do udziału w zysku, wyłączenie osobistej odpowiedzialności wspólnika cichego oraz dążenie do wspólnego celu gospodarczego.
Kluczowy warunek estońskiego CIT
Ryczałt od dochodów spółek, nazywany potocznie estońskim CIT, jest formą opodatkowania przewidzianą dla niektórych podatników podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Korzystanie z takiej formy opodatkowania może znacząco zwiększyć płynność finansową spółki i jej potencjał inwestycyjny, ponieważ głównym założeniem jest brak opodatkowania bieżących dochodów do czasu wypłaty dywidendy wspólnikom. Więcej o estońskim CIT piszemy m.in. w naszym artykule Estoński CIT – dla kogo od 2024 roku?.
Wprowadzenie estońskiego CIT do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych otworzyło przed przedsiębiorcami nowe możliwości zmniejszenia obciążeń podatkowych. Jednakże w celu skorzystania z tego modelu opodatkowania, należy spełnić pewne rygorystyczne warunki.
Jednym z kluczowych warunków formalnych jest konieczność posiadania przez spółkę prostej struktury udziałowej. Wspólnikami takiej spółki mogą być wyłącznie osoby fizyczne, a sama spółka nie może posiadać udziałów w kapitale innej spółki czy tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Przepisy wskazują również wprost, że nie jest także możliwe posiadanie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną (np. w spółce jawnej), ani innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania jako założyciel, beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu, a także stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
Udziały w spółce cichej a estoński CIT
Warunek prostej struktury udziałowej dla spółki chcącej skorzystać z opodatkowania estońskim CIT oznacza zatem, że zasadniczo nie może ona posiadać praw udziałowych w większości funkcjonujących w obrocie gospodarczym podmiotów.
Analizę, czy przepis ten odnosi się także do spółki cichej przeprowadził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 1 lutego 2023 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.806.2022.1.SG). W swoim rozstrzygnięciu uznał, że spółka cicha nie jest „spółką” w dosłownym rozumieniu tego słowa, nie jest możliwe objęcie w niej udziałów czy ogółu praw i obowiązków, o których mowa w przepisach regulujących estoński CIT. Wspólnicy spółki cichej na podstawie zawartej umowy realizują jedynie wspólne przedsięwzięcie – nie dochodzi do powstania nowego podmiotu. W związku z tym, nie posiadając osobowości prawnej, ani jakichkolwiek praw udziałowych, spółka cicha nie mieści się w ograniczeniu dotyczącym prostej struktury w estońskim CIT.
W świetle tej interpretacji, zawarcie mowy spółki cichej nie odbiera spółce-podatnikowi prawa do wyboru estońskiego CIT. Spółka cicha nie jest podmiotem prawa, a jej struktura nie obejmuje udziałów czy akcji, których posiadanie jest powodem wyłączającym zastosowanie estońskiego CIT. W efekcie przedsiębiorcy mogą jednocześnie uczestniczyć w spółce cichej i skorzystać z opodatkowania w formie estońskiego CIT, co stanowi korzystne rozwiązanie dla przedsiębiorstw poszukujących elastycznych struktur prawnych i podatkowych.
Zastanawiasz się nad możliwością wykorzystania w swoim biznesie estońskiego CIT? Zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami!
Paulina Ostrówka, Mateusz Janus
