Naczelny Sąd Administracyjny 3 grudnia 2020 r. (sygn. II FSK 2048/18) wydał wyrok, w którym uznał zaliczki na poczet zysku wypłacane komplementariuszom spółek komandytowo-akcyjnych za niepodlegające opodatkowaniu do momentu rozliczenia dochodu przez spółkę. Czy dotyczy to również spółek komandytowych?
Komplementariusze jako uprzywilejowani wspólnicy spółki
Osoby fizyczne będące komplementariuszami spółki komandytowo-akcyjnej, a także spółki komandytowej, która w bieżącym roku została opodatkowana CIT, mają możliwość zmniejszenia swoich obciążeń fiskalnych.
Jest to możliwe dzięki specyficznemu mechanizmowi obliczania podatku komplementariusza przy wypłacie na jego rzecz zysku ze spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej. Polega on na pomniejszeniu należnego podatku dochodowego (w zryczałtowanej wysokości 19%) o część zapłaconego przez spółkę podatku CIT, która jest proporcjonalna do jego udziału z zysku spółki.
Efektem tego zabiegu jest nieponoszenie przez komplementariusza ciężaru dwukrotnego (w sensie ekonomicznym) opodatkowania uzyskanego za pośrednictwem spółki dochodu.
Warto mieć na uwadze, że w przypadku niektórych rodzajów dochodów mechanizm ten nie ma zastosowania, o czym więcej możesz przeczytać na naszym portalu Komandytowa.pl w artykule Dochody komplementariusza mogą być częściowo podwójnie opodatkowanie
NSA potwierdza brak opodatkowania komplementariusza w trakcie roku
Opisany wyżej mechanizm jest możliwy do zastosowania wprost kiedy wypłata zysku wspólnikom następuje po rozliczeniu dochodu przez spółkę, po zakończeniu roku podatkowego. Co jednak z zaliczkami na poczet zysku, wypłacanymi komplementariuszom w trakcie roku?
Problem, który utrudnia rozliczenia komplementariusza to fakt, że w trakcie roku nie jest znana wysokość podatku spółki komandytowej (znane są tylko zaliczki na podatek, które w rozliczeniu rocznym mogą ulec zmianie). Nie można zatem w trakcie roku wskazać, jaka kwota odliczenia od podatku przysługuje komplementariuszom.
Nad powyższymi wątpliwościami pochylił się NSA w omawianym wyroku. Zanegował on stanowisko organu, który uznał, że zaliczki wypłacane w ciągu roku podlegają pełnemu opodatkowaniu, a komplementariusze mogą ewentualnie wnioskować o zwrot podatku po zamknięciu przez spółkę roku.
NSA wskazał, że z momentem wypłaty zaliczek w trakcie roku powstaje dla komplementariusza obowiązek podatkowy, nie zaś zobowiązanie podatkowe. W uproszczeniu sprowadza się to do tego, że w trakcie roku nie jest jeszcze znana kwota CIT, która obniża podatek komplementariusza, a więc brakuje danych do określenia wysokości podatku dochodowego wspólnika.
Oznacza to, że zaliczki wypłacane w ciągu roku nie są opodatkowane, a ewentualny podatek do zapłaty należny będzie po rozliczeniu dochodu przez spółkę w CIT-8, kiedy znana będzie wysokość jej podatku CIT.
Możliwość zastosowania wyroku dla spółek komandytowych
Spółki komandytowe od momentu kiedy stały się podatnikami CIT (od 1 stycznia 2021 r. lub 1 maja 2021 r. – więcej na ten temat pisaliśmy na naszym portalu Komandytowa.pl w artykule Odroczenie CIT w spółce komandytowej – w jaki sposób tego dokonać?) stosują te same przepisy podatkowe, pod które podlegają spółki komandytowo-akcyjne. W związku z tym, praktyka stosowania i interpretowania przepisów, które dotychczas odnosiły się wyłącznie do spółki komandytowo-akcyjnej, może okazać się pomocna w nowej sytuacji podatkowej, w jakiej się znalazły się spółki komandytowe.
Bardzo możliwe, że tezy omawianego wyroku będą mogły znaleźć zastosowanie w praktyce funkcjonowania spółek komandytowych. Należy jednak zaznaczyć, że jest to pierwsze orzeczenie przełamujące dotychczasową linię interpretacyjną organów podatkowych i nie jest pewne, czy pogląd ten będzie kontynuowany w kolejnych rozstrzygnięciach sądowych. Pewnym jest natomiast, że stosowanie tego wyroku w praktyce w spółkach komandytowych może narażać podatników na konfrontację z organami podatkowymi.
Zachęcamy Państwa do kontaktu z naszymi specjalistami, jeśli chcieliby Państwo ustalić optymalne podejście do omawianego zagadnienia w swoich spółkach.
Mateusz Janus
Dominika Widła
