1 marca 2020 roku weszły w życie zmiany dotyczące procedury przekształcania spółek, w tym spółek komandytowych. Po trochę ponad roku funkcjonowania nowych zasad oceniamy ich wpływ na reorganizację oraz wskazujemy przykładowe problemy, które przyniosły ze sobą nowe regulacje.
Przekształcenie spółki nawet w miesiąc
Przed wprowadzeniem zmian przekształcenie spółki było procedurą trwającą często ponad 3 miesiące. Od marca 2020 roku spółka przekształcana nie ma obowiązku złożenia wniosku do sądu o wyznaczenie biegłego rewidenta do zbadania planu przekształcenia, oczekiwania na postanowienie o wyznaczeniu biegłego oraz samą opinię biegłego. Konieczność badania planu przekształcenia przez biegłego rewidenta została ograniczona tylko do kilku przypadków. Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule Przekształcenie bez biegłego rewidenta możliwe już od marca 2020!
Obecnie spółka przygotowuje plan przekształcenia, który przedstawia wspólnikom, a już kilka dni po podpisaniu planu przekształcenia wspólnicy mogą udać się do notariusza w celu podjęcia uchwały o przekształceniu. Wówczas pozostaje już tylko oczekiwanie na rejestrację przekształcenia w KRS. W praktyce pozwala to przeprowadzić cały proces nawet w czasie jednego miesiąca.
Niższe koszty przekształcenia
Kolejną konsekwencją braku obowiązku badania planu przekształcenia przez biegłego rewidenta jest znaczne obniżenie kosztów, które musi ponieść spółka przekształcana. Do tej pory konieczne było złożenie wniosku o wyznaczenie biegłego, uiszczenie opłaty sądowej w kwocie 300 złotych i pokrycie wynagrodzenia biegłego rewidenta, które zazwyczaj wynosiło kilka tysięcy złotych.
Obecnie spółka musi ponieść koszty notarialne, opłatę sądową za rejestrację spółki przekształconej oraz opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG). W praktyce suma tych kosztów często bywa niższa niż dotychczasowe wynagrodzenie biegłego.
Problem z planem przekształcenia
Nowelizacja przepisów wprowadziła również pewne wątpliwości, które pojawiają się w trakcie procedury przekształcenia. Przede wszystkim powstaje pytanie, czy spółka ma obowiązek złożyć plan przekształcenia do sądu rejestrowego?
Obowiązujące przepisy nie nakazują wspólnikom złożenia do sądu rejestrowego planu przekształcenia. W związku z tym za wystarczające należałoby uznać jedynie złożenie aktu notarialnego zawierającego uchwałę o przekształceniu wraz z załącznikami niezbędnymi do zarejestrowania spółki przekształconej w Krajowym Rejestrze Sądowym.
W praktyce jednak sądy rejestrowe niekiedy wymagają złożenia planu przekształcenia przed złożeniem wniosku o rejestrację przekształcenia. Choć obowiązek ten nie znajduje oparcia w przepisach prawa, pojawiają się przypadki wydania postanowienia o odmowie rejestracji przekształcenia z uwagi na brak wcześniejszego złożenia planu przekształcenia.
Zmiana umowy spółki jawnej powstałej z przekształcenia
Obowiązujące przepisy wskazują, że podjęcie uchwały o przekształceniu zastępuje zawarcie umowy spółki przekształconej. W związku z powyższym pojawia się pytanie dotyczące formy zawarcia umowy spółki jawnej. Obowiązujące przepisy wskazują, że umowa spółki jawnej powinna być zawarta na piśmie, zatem nie jest wymagane zachowanie formy aktu notarialnego. Czasem sądy rejestrowe prezentują stanowisko, że skoro uchwała o przekształceniu w spółkę jawną została zaprotokołowana przez notariusza i zastępuje zawarcie umowy spółki przekształconej, to należy przyjąć, że umowa spółki jawnej została zawarta w formie aktu notarialnego. W konsekwencji niekiedy KRS przyjmuje, że zmiana umowy spółki przekształconej powinna również następować w formie aktu notarialnego.
W naszej ocenie, rygorystyczny pogląd wprowadzający obowiązek dokonywania zmiany umowy przekształconej spółki jawnej w formie aktu notarialnego należy uznać za niewłaściwy i sprzeczny z intencją wprowadzonych zmian, którą było wdrożenie rozwiązań proprzedsiębiorczych. Niemniej obowiązujące przepisy pozostawiają sporą lukę interpretacyjną i niezbędne będzie wypracowanie w przyszłości jednolitego stanowiska przez sądy rejestrowe oraz przedstawicieli doktryny.
Ocena wprowadzonych zmian
Po roku od nowelizacji KSH wprowadzone zmiany należy ocenić pozytywnie. Przekształcenie, które dotychczas uchodziło za drogą i długotrwałą procedurę zostało znacznie uproszczone. Nie sposób jednak pominąć pewnych wątpliwości, które wynikają z wprowadzonych zmian. Z pewnością powyższe kwestie wymagają czasu, aby praktyka usunęła pojawiające się niejasności.
Jeśli chcesz dowiedzieć się jakich błędów uniknąć przy przeprowadzaniu procedury przekształcenia, przeczytaj artykuł na naszym portalu Komandytowa.pl 5 najczęściej popełnianych błędów przy przekształceniu.
Michał Walczak
Tomasz Rutkowski
