Sądy niekiedy odmawiają nadania klauzuli wykonalności przeciwko spółce powstałej z przekształcenia przedsiębiorcy, które miało miejsce w trakcie procesu o zapłatę lub po jego zakończeniu. Taka praktyka, niewątpliwie korzystna dla dłużników, jest nieprawidłowa, o czym dowiesz się z poniższego artykułu.
Przepisy kodeksu spółek handlowych dopuszczają możliwość przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w spółkę kapitałową. Nie oznacza to jednak, że za długi przedsiębiorcy powstałe przed przekształceniem odpowiadać będzie jedynie nowo powstała spółka, a odpowiedzialność przedsiębiorcy będzie ograniczona do majątku tej spółki.
Zgodnie z k.s.h. osoba fizyczna, która prowadziła działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a następnie przekształciła ją w spółkę kapitałową, przez 3 lata od przekształcenia odpowiada, solidarnie z tą spółką, za długi zaciągnięte w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa o czym pisaliśmy szerzej w artykule Odpowiedzialność za świadczenia okresowe po przekształceniu. Przepis ten chroni wierzycieli, którzy przez okres 3 lat od przekształcenia mogą żądać spłacenia swoich wierzytelność zarówno od spółki, jak i od osoby fizycznej, która prowadziła przedsiębiorstwo przekształcone w spółkę. Teoretycznie przekształcenie przedsiębiorcy nie umożliwia zatem ucieczki przed zobowiązaniami, a jak jest w praktyce?
Problem egzekucji z majątku spółki przekształconej
Sprawdź nasz kurs online "Spółka z o.o. – nowe możliwości i korzyści w obliczu zmian podatkowych"
|
Wspomniany wyżej przepis, dający wierzycielom możliwość dochodzenia swoich długów z majątku spółki powstałej z przekształcenia przedsiębiorcy okazał się problematyczny z praktycznego punktu widzenia. Podstawą do wszczęcia egzekucji jest bowiem orzeczenie sądu z nadaną klauzulą wykonalności. Komornik nie podejmie żadnych działań bez takiego orzeczenia, w którym musi być wyraźnie wskazana osoba, przeciwko której egzekucja ma być prowadzona.
Zdobądź największe kompendium wiedzy i wykorzystaj je w praktyce! Niemal 1000 pytań i odpowiedzi na temat spółki z o.o.
Sprawdź nasze książki!
Problem pojawia się jeżeli do przekształcenia doszło po wydaniu prawomocnego orzeczenia przeciwko przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 788 § 1 kodeksu postępowania cywilnego w razie przejścia obowiązku (np. do spłaty długu) po wydaniu orzeczenia na inną osobę sąd nada klauzulę wykonalności przeciwko osobie, na którą obowiązek ten przeszedł. Pomimo jednoznacznej treści tego przepisu sądy niekiedy odmawiały nadania klauzuli wykonalności przeciwko spółce powstałej z przekształcenia, twierdząc że podstawą do egzekucji z majątku tej spółki są przepisy kodeksu spółek handlowych mówiące o solidarnej odpowiedzialności przedsiębiorcy i spółki powstałej z przekształcenia przedsiębiorcy. Czy to oznacza, że przedsiębiorcy jednak unikną odpowiedzialności za zobowiązania sprzed przekształcenia?
Klauzula wykonalności po przekształceniu
Sąd Najwyższy w orzeczeniu o sygnaturze III CZP 106/14 stwierdził, że sądy są zobowiązane do uwzględniania zmian podmiotowych (np. zmiany przedsiębiorcy w spółkę w wyniku przekształcenia) w tytule wykonawczym, jeżeli do zmian tych doszło w toku postępowania lub po wydaniu prawomocnego orzeczenia. Z orzeczenia tego wynika, że sądy mają obowiązek nadania klauzuli wykonalności wyrokowi przeciwko spółce przekształconej, a komornik na podstawie takiego wyroku może prowadzić egzekucję długów przekształconego przedsiębiorcy również z majątku spółki powstałej z przekształcenia.
To oznacza, że przedsiębiorca nie ucieknie od długów przedsiębiorstwa przekształcając je w spółkę kapitałową.
Kacper Ziniak