W ocenie NSA, w obecnym stanie prawnym metody polegające na optymalizacji podatkowej są legalne, a możliwość ich kwestionowania przez organ podatkowy jest bardzo ograniczona.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 stycznia 2016 r., sygn. II FSK 3162/13 potwierdził, że podejmowanie czynności mających na celu obniżenie obciążeń podatkowych jest działaniem zgodnym z prawem. Kompetencja organów podatkowych w zakresie charakteru tych czynności dotyczy wyłącznie badanie ich pod kątem pozorności.
Wykazanie pozorności w przypadku wielu powiązanych czynności służących finalnie obniżeniu zobowiązań podatkowych może być niemożliwe. W związku z tym, zdaniem NSA, o ile operacje nie są pozorne, to organy podatkowe nie mają kompetencji do pomijania ich skutków, chociażby działania te były skierowane przede wszystkim albo jedynie na uzyskania korzyści podatkowej.
W opinii NSA, narzędziem pozwalającym na podważenie tych czynności pod kątem skutków podatkowych, czyli służącym eliminacji, często sztucznych, konstrukcji optymalizacji podatkowej, jest tzw. klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Jednak w obecnym stanie prawnych taka klauzula nie obowiązuje, gdyż została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z Konstytucją RP (wyrok TK z dnia 11 maja 2004 r.
o sygn. K 4/03).
Obecnie trwają prace nad wprowadzeniem nowej klauzuli przeciwko unikania opodatkowania. Więcej na ten temat w artykule Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania coraz bliżej.
Marcin Szuflak
