Od 1 stycznia 2016 r., w związku ze zmianami ordynacji podatkowej, fiskus będzie mógł samodzielnie powołać pełnomocnika, który będzie reprezentował osobę prawną w trakcie postępowania prowadzonego przed fiskusem.
Kurator ustanowiony przez sąd pełnomocnikiem spółki
Przepisy Ordynacji podatkowej nakładają na organ podatkowy obowiązek wystąpienia do sądu o wyznaczenie kuratora dla osoby prawnej, która nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów. Jednak możliwość pełnienia przez kuratora wyznaczonego przez sąd roli reprezentanta osoby prawnej w postępowaniu podatkowym budziła zarówno w orzecznictwie i doktrynie dużo kontrowersji, ze względu na to, że żaden przepis nie przyznawał kuratorowi uprawnień do reprezentowania osoby prawnej przed fiskusem. W związku z powyższym ustawodawca zdecydował się wprowadzić od 2016 r. nowy przepis do Ordynacji podatkowej, który uznaje kuratora sądowego ustanowionego przez sąd (na wniosek organu podatkowego) za pełnomocnika ogólnego osoby prawnej w sprawach podatkowych.
Podatkowy „obrońca” z urzędu
Jednocześnie nowelizacja Ordynacji podatkowej wprowadza nowy przepis umożliwiający powołanie przez organ podatkowy tymczasowego pełnomocnika dla osoby prawnej w przypadku:
- braku możliwości wszczęcia postępowania lub prowadzenia postępowania;
- braku powołanych do tego organów;
- braku możliwości ustalenia adresu siedziby, miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania osób upoważnionych do reprezentowania.
Pełnomocnik ten będzie reprezentował osobę prawną do czasu powołania kuratora przez sąd. Tymczasowym pełnomocnikiem szczególnym będzie adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy.
Prawo do udziału strony w postępowaniu
Wprowadzenie nowych przepisów może budzić pewne wątpliwości, ponieważ ustanowienie pełnomocnika z urzędu, który prawdopodobnie nie będzie miał żadnej wiedzy na temat operacji gospodarczych przeprowadzonych w spółce, którą przyjdzie mu reprezentować, kłóci się z jednym z podstawowych praw podatnika przewidzianych w Ordynacji podatkowej, tj. prawem do czynnego udziału w postępowania na każdym jego etapie. Pełnomocnik będzie mógł w związku z powyższym uchronić spółkę przed ewentualnymi naruszeniem procedury przez organ prowadzący postępowanie, jednak poza tym możliwość praktycznego działania może być znacznie utrudniona, w szczególności jeżeli organ kontrolujący nie będzie dysponował całością dokumentacji podatkowej kontrolowanej spółki. Podobne zmiany czekają również osoby fizyczne o czym szerzej piszemy w artykule Fiskus nabędzie prawo wyznaczenia pełnomocnika bez wiedzy i zgody podatnika.
Jeżeli masz jakieś pytania w zakresie postępowań lub kontroli prowadzonych przez organ podatkowy lub kontroli skarbowej albo szukasz profesjonalnego wsparcia w tym zakresie skontaktuj się z ekspertami Kancelarii PragmatIQ.
Wojciech Czernik
